Yabancılar İçin Türkiye’ye Giriş ve Türkiye’den Çıkış Prosedürü

Yabancılar ve uluslararası koruma kanunun 5 maddesinde Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkış hakkında birebir söylenenler şunlardır:

5. Madde 1 fıkradan ibarettir. Bu fıkrada tam olarak ‘’ Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkış sınır kapılarından pasaport veya pasaport yerine geçen belgelerle yapılır.’’ Denilmektedir.

Bu maddede açıkça belirtildiği gibi öncelikle Türkiye’ye girişleri, sınır kapısı dışından herhangi bir yerden yapılması yasaktır. Sınır kapısından Türkiye’ye girmek isteyen yabancılar burada görevli devlete bağlı personele, kendilerine ait pasaport veya pasaport yerine geçen resmi belgelerini göstermek mecburiyetindedir. Bunun dışında Türkiye tarafından resmen kabul edilmeyen başka belgelerle (pasaport veya resmi olarak pasaport yerine geçen belgelerden başka evraklarla) sınırdan giriş yapmak 6458 sayılı kanun gereği yasaktır.

Belge Kontrolü

6458 sayılı kanunun 6. Maddesi Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkış sırasında yapılacak belge kontrolü hakkında birebir söylenenler şunlardır:

6. madde 5 fıkradan oluşur. Birinci fıkrada tam olarak ‘’Yabancı, pasaport veya pasaport yerine geçen belge ya da belgelerini Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkışlarda görevlilere göstermek zorundadır,’’ denilmektedir.

6458 Kanun 6. Madde 1. Fıkrasında belirtildiğine göre sınırdan geçiş yaparak Türkiye’ye girmek ya da Türkiye’den çıkmak isteyen yabancıların hepsi pasaport ya da resmen pasaport yerine geçerliliği kabul edilen belgeleri ilgili görevlilere göstermekle yükümlüdür. Bu konuda zorluk çıkaran ve pasaport veya pasaport benzeri belgelerini ibra etmek istemeyen yabancıların sınırdan geçişine hiçbir şekilde izin verilmez.

6. Maddenin 2. Fıkrasında tam olarak ‘’ Sınır geçişlerine ilişkin belge kontrolleri taşıtlarda seyir halinde de yerine getirilebilir’’ denilmektedir.

Bu madde kapsamında sınırdan içeri ya da dışarı geçiş esnasında görevlilerin talep ettikleri belgelerin kontrolü, yabancılar taşıtların içerisinde iken de yapılabilir. Belge kontrolü amacı ile gerekli olmadığı hallerde yabancıların taşıttan indirilmeleri mecburi değildir.

6. Maddenin 3. Fıkrasında tam olarak ‘’ Havaalanlarının transit alanlarını kullanan yabancılar, yetkili makamlarca kontrole tabii tutulabilirler,’’ denilmektedir.

Havaalanında ‘’transit alan’’ yolcuların seyahat esnasında varış noktasına gidebilmek için aktarma yaptıkları alanı tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Varış noktasından önce transit bölgeyi kullanarak aktarma yapan yolcular ise ‘’transit yolcu’’ denir. Bu bilgiden hareketle 6458 sayılı kanunun 6 maddesi 2.fıkrasında Türkiye havaalanlarını transit alan amacı ile kullanan yabancı yolcular da devlet tarafından yetkilendirilen kişilerce kontrol edilebileceği açıkça belirtilmektedir.

6. Maddenin 4. Fıkrasında tam olarak ’’ Türkiye’ye girişlerde, yabancının 7.madde kapsamında olup olmadığı kontrol edilir’’ denilmektedir.

6458 sayılı kanunun 7. Maddesinde Türkiye’ye girişine izin verilmesi mümkün olamayan yabancılar hakkında detaylı açıklamalar yer almaktadır. Buna göre giriş sırasında kontrole tabii tutulan yabancıların 7 maddede yer alan hususlardan herhangi birinin kapsamına girmesi halinde ülkeye girişine izin verilmeyeceğini bildirmektedir.

6. Maddenin 5. Fıkrasında tam olarak ‘’ Bu maddenin uygulanmasında, kapsamlı kontrole tabii tutulması gerekli görülenler en fazla 4 saat bekletilebilir. Yabancı bu süre içerisinde her an ülkesine dönebileceği gibi 4 saatlik süreyle sınırlı kalmaksızın ülkeye kabulle ilgili işlemlerin sonuçlanmasını da bekleyebilir. Kapsamlı kontrol işlemlerine dair usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.’’ Denilmektedir.

Bu maddenin içerisinde Türkiye’ye kabul edilmek isteyen yabancıların gerekli hallerde pasaport ve diğer resmi belgelerin kontrolü haricinde daha detaylı olarak kontrolden geçmeleri gerekebilir. Kontrole tutulmasına karar verilen yabancılar için bekleme süresi 4 saat ile sınırlandırılmıştır. Bahse konu 4 saatlik zaman dilimi içinde yabancılar kendi ülkelerine geri dönme isteğinde bulunma hakkında sahiptir. Yine aynı zaman dilimi içinde yabancılar Türkiye’ye kabul edilmeleri ile ilgili bürokratik işlemlerin sonucunu beklemeyi tercih etme hakkına da sahiptir.

‘’Kapsamlı kontrol’’ derken kast edilen uygulamanın nasıl yapılabileceği ‘’Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’’te detaylı olarak belirtilmiştir.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik

Yabancılar ve uluslararası koruma kanununun uygulanmasına ilişkin yönetmeliğinin ikinci kısmının birinci bölümü 6. madde kapsamında belirtilenler şunlardır:

6. Madde 1. Fıkra ‘’Yabancı, hakkında Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek kişilerden olduğuna yönelik şüphe duyulması halinde, giriş işlemlerinden sorumlu kolluk birimi tarafından kapsamlı kontrolden geçirilecektir.’’
6. Madde 2. Fıkra ‘’ Kapsamlı kontrol işlemi, idari gözetim işlemi olmayıp en fazla 4 saat içinde tamamlanır. Bu süreye adli işlemlerde geçen süre dahil değildir. Eğer 4 saatlik süre aşılacaksa yabancının rızası aranır. Kapsamlı kontrol süresi içinde yabancı ülkesine dönebileceği gibi ülkeye kabulle ilgili işlemlerin sonuçlanmasını da bekleyebilir.’’
6. Maddenin 3. Fıkrası ‘’ Kapsamlı kontrol işlemi yabancının güvenliği ve kişisel mahremiyeti gözetilerek pasaport kontrol noktasına yakın ve ayrı bir yerde gerçekleştirilir. Kontrol süresince yabancının temel ihtiyaçlarına erişimi sağlanır. Yabancı kontrolün amacı ve usulü hakkında bilgilendirilir.’’
6. Maddenin 4. Fıkrası ‘’ Kapsamlı kontrol noktası genel olarak;
Seyahat belgelerinin kontrolü ve incelenmesi
Ülkeye giriş kayıtlarıyla ilgili sınırlamaların gözden geçirilmesi
Adli ve idari makamlar tarafından işleme konu olup olmadığının belirlenmesi
Uluslararası seviyede aranıp aranmadığının belirlenmesi
Ülkeye geliş amacının tespit edilmesi
Türkiye’de geçimini ne şekilde sağlayacağının açıklığa kavuşturulması
Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek yabancılar ile vize verilmeyecek yabancılardan olup, olmadığının araştırılması
Kamu güvenliği açısından gerekli görülen diğer hususları

Kapsar.’’

6. Maddenin 5. Fıkrası ‘’ Kapsamlı kontrole ilişkin iş ve işlemler sınır kapılarının bağlı olduğu valiliklerce sonuçlandırılır.’’

Türkiye’ye Girişlerine İzin Verilmeyecek Yabancılar

6458 sayılı kanunun 7. Maddesi uyarınca Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek yabancılar hakkında birebir söylenenler şunlardır:

7. Maddenin 1. Fıkrasında tam olarak ‘’ Aşağıdaki yabancılar, kabul edilmeyen yolcu kapsamına alınır ve Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyerek geri çevrilir.
- Pasaportu, pasaport yerine geçen belgesi, vizesi veya ikamet ya da çalışma izni olmayanlar ile bu belgeleri veya izinleri hileli yollarla edindiği veya sahte olduğu anlaşılanlar
- Vize, vize muafiyeti veya ikamet izin süresinin bitiminden itibaren en az 60 gün süreli pasaport veya pasaport yerine geçen belgesi olmayanlar
- 15. Maddenin 2. Fıkrası saklı kalmak kaydıyla, vize muafiyeti kapsamında olsalar dahi 15. Maddenin 1.fıkrasında sayılan yabancılar’’ denilmektedir.

6458 Sayılı kanunun 15.Maddesi 2.fıkrasında ‘’15. Madde kapsamında olmasına rağmen vize verilmesinde yarar görülenlere Bakanın onayıyla vize verilebilir’’ denilmektedir. Buna karşılık aynı maddenin 1 fıkrasında vize verilmesi uygun olmayan yabancılar tanımlanmıştır. Bu tanımda 15 Madde 1.fıkrası kapsamında bahsi geçen yabancılar şunlardır:

‘’ Talep ettikleri vize süresinden en az 60 gün daha uzun süreli pasaport ya da pasaport yerine geçen belgesi olmayanlar
Türkiye’ye girişleri yasaklı olanlar
Kamu düzeni ve kamu güvenliği açısından sakıncalı görülenler
Kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşıyanlar
Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu anlaşmalar uyarınca, suçluların geri verilmesine esas olan suç veya suçlardan sanık olanlar ya da hükümlü bulunanlar
Kalacağı süreyi kapsayan geçerli sağlık sigortası bulunmayanlar
Türkiye’ye giriş, Türkiye’den geçiş veya Türkiye’de kalış amacını haklı nedenlere dayandıramayanlar
Kalacağı sürede yeterli ve düzenli maddi kaynağa sahip olmayanlar
Vize ihlalinden veya önceki ikamet izninden doğan ya da 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre takip ve tahsil edilmesi gereken alacakları ödemeyi kabul etmeyenler veya 26/9/2004 tarih ve 5237 Sayılı Türk Ceza Kanuna göre takip edilen borç ve cezalarını ödemeyi kabul etmeyenler,’’ olarak tanımlanmıştır.

7. Maddenin 2. Fıkrasında tam olarak ‘’Bu maddeyle ilgili olarak yapılan işlemler, geri çevrilen yabancılara tebliğ edilir. Tebligatta yabancıları karara karşı itiraz haklarını etkin şekilde nasıl kullanabilecekleri ve bu süreçteki diğer yasal hak ve yükümlülükler yer alır.’’ denilmektedir

Bu madde kapsamında ülkeye girmesi uygun bulunmayan yabancılara yazılı belge tebligatı yapılır. Bahse konu belgede yabancıların ilgili karara nasıl itiraz edebileceği ve bu zaman zarfında sahip oldukları haklar ve sorumlu oldukları yükümlülükler hakkında bilgi verilir

7. Maddenin 3. Fıkrasında ‘’ (Ek:6/12/2019- 7196/70 md) Bu madde kapsamındaki yabancılar, işlemleri sonuçlanıncaya kadar sınır kapılarında kendileri için belirlenen alanlarda bekletilir.’’ Denilmektedir.

Uluslararası Koruma Başvurusuna İlişkin Uygulama

6458 sayılı kanunun 8. Maddesi uyarınca Uluslararası koruma başvurusuna ilişkin uygulama hakkında birebir söylenenler şunlardır:

8. Madde tek bir fıkradan ibarettir ve bu kapsamda ‘’ 5.inci, 6ınıc ve 7.nci maddelerde yer alan şartlar, uluslararası koruma başvurusu yapmayı engelleyici şekilde yorumlanamaz ve uygulanamaz’’ denilmektedir.

6458 Sayılı Kanunda ‘’Geri gönderme’’ ve ‘’Yabancılar’’ ile ilgili kısımların ‘’Türkiye’ye Giriş ve Vize’’ ile ilgili bölümde yer alan maddeler yabancıları uluslararası koruma müracaatı yapmaktan alıkoymamalıdır. İlgili maddeler uluslararası koruma başvurusu yapmayı engelleyici şekilde yorum yapmak yasal olarak uygun değildir.

Yabancıların Türkiye’ye Giriş Yasağı

Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunun 9 maddesinde Türkiye’ye giriş yasağı hakkında birebir söylenenler şunlardır:

‘’ Genel Müdürlük, gerektiğinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerini alarak, kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından Türkiye’ye girmesinde sakınca görülen yabancıların ülkeye girişini yasaklayabilir.’’

HANGİ YABANCILAR HAKKINDA ÜLKEYE GİRİŞ YASAĞI VERİLİR ?

İlgi madde kapsamında bahsi geçen ‘’Genel Müdürlük’’ Göç İdaresi Genel Müdürlüğüdür. 9.Maddenin 1. fıkrasında Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün kanunda belirtilen koşullara bağlı olarak toplumda tehlike yaratma ihtimali bulunan kişi veya kişilerin ülkeye girişini yasaklama yetkisine sahip olduğu belirtilmektedir.

TÜRKİYE’YE GİRİŞ YASAĞINI KİM VERİR ?

‘’Türkiye’den sınır dışı edilen yabancıların Türkiye’ye girişi, Genel Müdürlük veya Valilikler tarafından yasaklanır.’’

9.Maddenin 2. Fıkrasında, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün ya da il Valiliklerinin daha önce hakkında sınır dışı edilme kararı alınmış yabancıların Türkiye’ye girişine mani olma yetkisi olduğu belirtilmektedir.

TÜRKİYE’YE GİRİŞ YASAĞI SÜRESİ NE KADARDIR ?

‘’Türkiye’ye giriş yasağının süresi en fazla 5 yıldır. Ancak kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehdit bulunması halinde bu süre Genel Müdürlükçe en fazla 10 yıl daha arttırılabilir.’’

9.Maddenin 3. Fıkrasında, hakkında Türkiye’ye giriş yasağı kararı alınmış yabancıların 5 yıl boyunca ülkeye giriş yapamayacağı, 5 yıl dolduğunda ise bu hükmün geçersiz sayılabileceği belirtilmektedir. Ancak ilgili maddenin devamında Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancının toplum düzeni ve/veya güvenliği için tehlikeli olabileceği kanısında ise bu kararı 10 yıl daha uzatma yetkisine sahip olduğu belirtilmektedir.

‘’Vize veya ikamet izni süresi sona eren ve bu durumları yetkili makamlarca tespit edilmeden önce Türkiye dışına çıkmak için valiliklere başvuruda bulunup hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancılara idari para cezalarını ödemiş olmalar ve Bakanlıkça belirlenen ihlal sürelerini aşmaları kaydıyla, Türkiye’ye giriş yasağı kararı alınmayabilir.’’

9.Maddenin 4. Fıkrasında hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıların kendilerine verilen yasal süre içinde durumlarını Valiliklere bildirerek Türkiye dışına çıkmayı istemiş olmaları ve ödemeleri gereken para cezalarını ödemiş olmaları halinde İç İşleri Bakanlığı ilgili kişiler hakkında Türkiye’ye giriş yasağı kararı aldırmama yetkisine sahiptir.

‘’56. Madde uyarınca Türkiye’yi terke davet edilenlerden süresi içinde ülkeyi terk edenler hakkında giriş yasağı kararı alınmayabilir.’’

9.Maddenin 5. Fıkrasında Türkiye’yi terk etmesi istenen yabancıların belirlenen zaman zarfında ülkeyi terk etmiş olmaları halinde giriş yasağı kararı alınmayabilir.

‘’Genel Müdürlük giriş yasağını kaldırabilir veya giriş yasağı saklı kalmak kaydıyla yabancının belirli bir süre için Türkiye’ye girişine izin verilebilir.’’

9.Maddenin 6. Fıkrasında bahsi geçen Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ilgili yabancının ülkeye giriş yasağı kararını hükümsüz sayabilir ya da söz konusu yabancının giriş yasağı saklı kalmak kaydı ile Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen süre zarfında Türkiye’ye girişine izin verme yetkisine sahiptir.

‘’Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı sebebiyle Genel Müdürlükçe, idari para cezaları ve kamu alacakları sebebiyle ise valiliklerce yabancıların ülkeye kabulü ön izin şartına bağlanabilir.’’

9.Maddenin 7. Fıkrasında bazı durumlarda yabancıların ülkeye kabul edilmesi ön izin şartına bağlanabileceğinden bahsedilmektedir. Ön izin şartını ilgilendiren sebep, kamu düzeni ya da kamu güvenliği hakkında ise izni vermekle yetkili resmi kurum Göç İdaresi Genel Müdürlüğüdür. Ön izin şartını ilgilendiren sebep, idari para cezası ya da kamu alacakları ile ilgili ise izni vermekle yetkili resmi makam valilikler olduğu belirtilmektedir.

‘’Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir,’’ denilmektedir.

9.Maddenin 8. Fıkrasında yabancılar ile ilgili 6458 sayılı kanununun 9 maddesinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslardan İç İşleri Bakanlığının sorumlu olduğu belirtilmektedir.

Türkiye’ye Giriş Yasağının Tebliği

6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunun 10. Maddesinde Türkiye’ye giriş yasağının tebliği hakkında hükümler yer almaktadır. İlgili madde tek fıkradan ibarettir ve birebir

‘’ Giriş yasağına ilişkin tebligat 9. Maddenin 1.fıkrası kapsamında olan yabancılara Türkiye’ye giriş yapmak üzere geldiklerinde sınır kapılarındaki yetkili makam tarafından, 9. Maddenin 2. fıkrası kapsamında olan yabancılara ise valilikler tarafından yapılır. Tebligatta yabancıların karara itiraz haklarını etkin bir şekilde nasıl kullanabilecekleri ve bu süreçteki diğer yasal hak ve yükümlülükleri yer alır’’ denilmektedir.

10 Madde kapsamında toplumda tehlike yaratma ihtimali bulunan kişi veya kişilerin ülkeye girişinin yasaklandığı hakkındaki tebligatın sınır kapılarındaki resmi görevli yetkili makam,

tarafından yapılacağı bildiriliyor. Ayrıca daha önce hakkında sınır dışı edilme kararı alınmış yabancıların Türkiye’ye girişinin yasaklandığı hakkında hazırlanan yazılı tebligatı verme yetkisinin de valiliklerde olduğu bildiriliyor.

Bütün bunların yanı sıra yabancıya tebliğ edilen yazılı giriş yasağı tebligatında, yabancının ilgili karara ne şekilde ve ne kadar süre içinde itiraz etme hakkından bahsedilmekte ve bu zaman zarfında yabancının kendisine tanınan yasal haklar ve sorumluluklar hakkında bilgi verilmektedir.

AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN

BU MAKALENİN TÜM TELİF HAKLARI AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN’A AİTTİR.İZİN ALINMADAN MAKALELERİMİZİN PAYLAŞILMASI DURUMUNDA YASAL SÜREÇ BAŞLATILACAKTIR.

MAKALE YAZARLIĞI
SİTEMİZDE MAKALERELERİNİN PAYLAŞILMASINI İSTEYEN HUKUKÇU ,HUKUK ÖĞRENCİSİ,AVUKAT VE DİĞER BRANŞLARDAN OLAN SİZ DEĞERLİ ARKADAŞLARIMIZ AD -SOYAD VE MAKALELERİNİ av.ibrahimhalilaydin@gmail.com ADRESİNE GÖNDEREBİLİRLER . MAKALELERDE KONU SINIRLAMASI YOKTUR. ANCAK YAZIM KURALLARINA DİKKAT EDİLMESİ RİCA OLUNUR.

Son Yazılar