Soykırım nedir ?
Soykırım planlı bir şekilde bir grubun yok edilmesidir . yok etme fiiliyle kastedilen sadece öldürme
Bir planın icrası suretiyle, milli, etnik, ırki veya dini bir grubun tamamen veya kısmen yokedilmesi maksadıyla, bu grupların üyelerine karşı öldürme,bedensel ve ruhsal zarar verme, grup üyelerinin çoğalmasını engelleme,yaşama koşullarının kötüleştirilmesi ,gruptaki çocukların başka bir yere nakledilmesi şeklinde fiillerden birinin işlenmesi, soykırım suçunu oluşturur
SOYKIRIM SUÇU 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NDA HANGİ MADDEDE DÜZENLENMİŞTİR ?
Soykırım suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun ikinci kitabında 76. maddede düzenlenmiştir.Madde metni şu şekildedir:
Soykırım
Madde 76- (1) Bir planın icrası suretiyle, milli, etnik, ırki veya dini bir grubun tamamen veya kısmen yokedilmesi maksadıyla, bu grupların üyelerine karşı aşağıdaki fiillerden birinin işlenmesi, soykırım suçunu oluşturur:
a) Kasten öldürme.
b) Kişilerin bedensel veya ruhsal bütünlüklerine ağır zarar verme.
c) Grubun, tamamen veya kısmen yokedilmesi sonucunu doğuracak koşullarda yaşamaya zorlanması.
d) Grup içinde doğumlara engel olmaya yönelik tedbirlerin alınması.
e) Gruba ait çocukların bir başka gruba zorla nakledilmesi.
(2) Soykırım suçu failine ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir. Ancak, soykırım kapsamında işlenen kasten öldürme ve kasten yaralama suçları açısından, belirlenen mağdur sayısınca gerçek içtima hükümleri uygulanır.
(3) Bu suçlardan dolayı tüzel kişiler hakkında da güvenlik tedbirine hükmolunur.
(4) Bu suçlardan dolayı zamanaşımı işlemez.
SOYKIRIM SUÇUNUN SEÇİMLİK HAREKETLERİ NELERDİR?
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 76 maddesinin 1. fıkrasında bu suç tipinin seçimlik hareketleri şu şekilde sıralanmıştır :
a) Kasten öldürme.
b) Kişilerin bedensel veya ruhsal bütünlüklerine ağır zarar verme.
c) Grubun, tamamen veya kısmen yokedilmesi sonucunu doğuracak koşullarda yaşamaya zorlanması.
d) Grup içinde doğumlara engel olmaya yönelik tedbirlerin alınması.
e) Gruba ait çocukların bir başka gruba zorla nakledilmesi.
SOYKIRIM SUÇUNDA MAĞDUR KİMDİR ?
Soykırım suçunda mağdur bu fiillere maruz kalan milli,etnik,siyasi,dini,ırki grubun üyeleridir.
SOYKIRIM SUÇUNDA FAİL KİMDİR ?
Soykırım suçunda fail yukarıda belirtilen fiileri icra eden herkes olabilir. Bu suç tipinde fail kadın ,erkek fark etmeksizin herkes olabilir .Devlet görevlileri tarafından işlenebileceği gibi sivil kişiler tarafından da işlenebilen bir suçtur.
ŞİKAYET SÜRESİ NE KADARDIR ?
Bu suç şikayete bağlı olmadığından dolayı herhangi bir şikayet süresine de tabi değildir.
SOYKIRIM SUÇUNDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ NE KADARDIR ?
Türk Ceza Kanunu’nun 76. maddesinin 4. fıkrasında zamanaşımı ile ilgili hüküm düzenlenmiştir.Bu fıkrada bu suç tipinde zamanaşımının işlemediği açık bir şekilde belirtilmiştir.
SOYKIRIM SUÇUN CEZASI NE KADARDIR?
Soykırım suçunun düzenlenmiş olduğu 76 maddede açıkça belirtildiği üzere soykırım suçunda ceza olarak ağırlaştırılmış müebbet hükmü verilir. Ancak ayrıca bu suçun icrası kapmasında kasten öldürme ve kasten yaralama suçları da işlenmiş ise belirlenen mağdur sayısınca ayrıca gerçek içtima hükümleri uygulanır.
SUÇUNDA CEZANIN ERTELENMESİ KARARI VERİLİR Mİ?
Kişinin mahkum olduğu 2 yıl ve altındaki hapis cezalarında cezanın ertelenmesine karar verilebilir. Cezanın ertelenmesi için sanığın rızasına gerek yoktur. Adli para cezaları ve güvenlik tedbirlerinde cezanın ertelenmesi hükümleri uygulanamaz.
Soykırım suçunda madde hükmünde belirtildiği üzere ağırlaştırılmış hapis cezası olduğundan dolayı cezanın ertelenmesine karar verilemez.
SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ NELERDİR ?
Suçun esas şekline ilişkin bütün unsurları barındıran suçun nitelikli halinde, ayrıca suç tipinin cezasını azaltan veya yükselten bir sebep bulunur. Bunlar , failin veya mağdurun sıfatından, fail ile mağdur arasındaki ilişkilerden, suçun konusuna ait bir özellikten, fiilin işlendiği yer ve zamandan, fiilin işleniş şeklinden, fiilin işlenişiyle güdülen amaç ve saik gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilirler .
soykırım suçunun düzenlendiği TCK 76. maddede bu suçun nitelikli halleri belirtilmemiştir.
SUÇUNDA HAGB UYGULANIR MI ?
Daha önce kasıtlı bir şekilde suç işlemiş sanık hakkında verilen sonuç cezanın 2 yıl ya da daha az süreye sahip olması veya para cezası olması.Sanık hakkında HAGB verilmesi halinde 5 yıl boyunca kasıtlı bir suç işlemez ise verilen hüküm sonuçlarıyla ortadan kalkacaktır.
Soykırım suçunda sonuç ceza 2 yıl veya altında olması halinde HAGB uygulanabilir.
SUÇUNDA PARA CEZASINA ÇEVRİLİR Mİ ?
Türk Ceza Kanunu 76. maddede düzenlenen soykırım suçunda kanun koyucu tarafından para cezasına ilişkin herhangi bir hüküm düzenlenmemiştir.
SUÇUNDA TEŞEBBÜS
Suç işleme kastı olan kişinin suç işleme kararlığı içerisindeyken kendi iradesi dışında kalan sebeplerden dolayı suçu işleyememesi halinde teşebbüs hükümleri uygulanır .bu hükümlerin uygulanması sanığın lehine olup ceza miktarında indirim sağlamaktadır.teşebbüs Türk Ceza Kanunu 35. maddede düzenlemiştir. Madde metni şu şekildedir:
Suça teşebbüs Madde 35- (1) Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur.
2-Suça teşebbüs halinde fail, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onüç yıldan yirmi yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine dokuz yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.
Soykırım suçunda ilişkin kasten öldürme ,kasten yaralama ve gruba ait çocukların başka grublara nakledilmesi şekilindeki seçimlik hareketlerde teşebbüs hükümleri uygulanabilir. ancak doğumlara engel olma, kötü yaşam koşullarında yaşamaya zorlama gibi seçimlik hareketlerde teşebbüs hükümleri uygulanamayacaktır.
SUÇUNDA UZLAŞMA VAR MIDIR ?
Ceza soruşturma ve kovuşturmalarda uygulama alanı bulan uzlaştırmada ; suçun faili ile mağdurunun bağımsız bir uzlaştırmacı tarafından iletişime geçirilmesi sürecidir. bu süreç sonunda taraflar belirli bir edim üzerinde uzlaşırlarsa soruşturma aşamasında kovuşturmaya yer olmadığına ; kovuşturma aşamasında ise davanın düşmesine karar verilir. Kural olarak şikayete bağlı suçlar ile şikayete bağlı olmamasına rağmen kanunda düzenenlenen suçlar uzlaştırma kapsamındadır .
Soykırım suçu uzlaştırma kapsamında değildir. Dolayısıyla uzlaştırma hükümleri uygulanamaz.
SUÇUNDA YARGILAMA SÜRESİ NE KADARDIR ?
Ceza soruşturma ve kovuşturmalarında ; soruşturma ve kovuşturma aşamasının bitirilmesi gereken sabit bir süresi yoktur. ancak son yıllarda hedef süre uygulaması ile davaların mahkemeler tarafından belirlenen süre içerinde bitirilmesi hedeflenmektedir. Bu hedef uygulamada gerçekleşmemekte ve yargılamalar çok daha uzun sürmektedir.
Soykırım suçunun yargılama süresi delil durumu, sanık sayısı , mahkeme iş yükü ve benzeri sebeplerle değişmektedir. Bu sebeple soruya kesin cevap vermek mümkün değildir. Dava sürecinin alanında uzman bir avukatla takip edilmesi süreci hızlandıracaktır.
AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN
BU MAKALENİN TÜM TELİF HAKLARI AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN’A AİTTİR.İZİN ALINMADAN MAKALELERİMİZİN PAYLAŞILMASI DURUMUNDA YASAL SÜREÇ BAŞLATILACAKTIR.
MAKALE YAZARLIĞI
SİTEMİZDE MAKALERELERİNİN PAYLAŞILMASINI İSTEYEN HUKUKÇU ,HUKUK ÖĞRENCİSİ,AVUKAT VE DİĞER BRANŞLARDAN OLAN SİZ DEĞERLİ ARKADAŞLARIMIZ AD -SOYAD VE MAKALELERİNİ av.ibrahimhalilaydin@gmail.com ADRESİNE GÖNDEREBİLİRLER . MAKALELERDE KONU SINIRLAMASI YOKTUR. ANCAK YAZIM KURALLARINA DİKKAT EDİLMESİ RİCA OLUNUR.