Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı işlenen suçlar TCK 9. Bölümde madde 132. ve 140.madde arasında olmak üzere dokuz madde halinde düzenlenmiştir. Bu bölümde bahsedilen suçların bazıları için mağdurun şikayet etmesine bağlı olarak soruşturma ve kovuşturma açılır, bazı suçların soruşturulup, kovuşturulması için ise şikayet gerekli olmayıp, ilgili suçun işlenmiş olduğundan şüphelenen savcılık makamı resen mahkeme işlemleri başlatabilir.
Madde metni tam olarak aşağıdaki gibidir “ Kişisel verilerin kaydedilmesi, verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme ve verileri yok etmeme hariç, bu bölümde yer alan suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlıdır”
İçindekiler
- Bireyin Özel Hayatı Nedir?
- Özel Hayatın Gizliliği Anayasal Hak Mıdır?
- Özel Hayat Unsurları Nedir?
- Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Şikayet Kapsamında Olmayan Suçlar Nedir?
- Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Şikayet Kapsamına Alınan Suçlar İçin TCK 139. Madde Gerekçesi Nedir?
- Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçların Nitelikli Halleri Nedir?
- Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar İçin Şikayet Gerekli Midir?
- Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar Şikayet Hangi Mahkemeye Başvurulur?
- Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar Şikayet Sonrası Uzlaşmaya Tabii Suçlar Arasında Yer Alır Mı?
- Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçların Şikayeti Zamanaşımına Tabii Sayılır Mı?
Bireyin Özel Hayatı Nedir?
Bireylerin yaşadıkları hayat 4 ana başlık altında incelenir. Bu başlıklar şunlardır:
- Bireyin toplum hayatı
- Bireyin iş hayatı
- Bireyin aile hayatı
- Bireyin özel hayatı
Bu başlıklar içinde bulunan özel hayat bireyin kendisi dışında hiç kimsenin bilmediği yaşamına ait bilgilerdir. Bu bilgilerin diğer bireyler tarafından elde edilmesi için özel araştırma yapılması gereklidir.
Özel Hayatın Gizliliği Anayasal Hak Mıdır?
Özel hayatın gizliliği anayasal bir hak olup, anayasanın 20.maddesinde düzenlenmiştir. Anayasanın 20.maddesi tam metnine göre “Herkes özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.”
Özel hayatın gizliliği aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde 8.madde kapsamında da düzenlenmiştir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 8. madde tam metni şöyledir ”Herkes özel hayatına, konutuna ve yazışmasına saygı gösterilmesi hakkına sahiptir.”
Özel Hayat Unsurları Nedir?
Bireyin özel hayatı denildiğinde kast edilen bileşenler şunlardır:
- Bireyin aile hayatı
- Bireyin gizli hayat alanı
Bireyin özel hayatı terimi daha sınırlı olarak incelendiğinde ise, bu konuda göz önüne alınan unsurlar şunlardır:
- Bireye ait kişisel bilgiler
Her bireyin kendisine ait özel bilgilerinin kayıt altına alınması, izinsiz kullanımı ve yayılmasının sağlanması suç kabul edilir. Bu madde içinde kişisel bilgiler şunlardır:
- Bireyin adı, soyadı
- Bireyin telefon numarası
- Sahip olduğu taşıt plakası
- Bireyin kayıtlı olduğu sosyal güvenlik no.su
- Pasaport bilgileri/ numarası
- Bireyin özgeçmişi
- Bireye ait resim/resimler
- Bireyin ses kayıtları
- Parmak izi
- Bireyin kalıtımsal bilgileri
- Bireyin sağlık verileri
- Bireyin yaşadığı konuta saygı duyulması hakkı
Bütün bireyler özel hayatlarının en önemli ve yoğun kısmını konutlarında geçirir. Bu nedenle konut özel hayatın korunması başlığı altında yer alır.
- Bireyin haberleşme /iletişim hakkına saygı
Bireylerin birbirleri ile yaptıkları düşünce ve bilgi alışverişi haberleşme ya da iletişim olarak tanımlanır. Bu bilgi ışığında da bireyin haberleşme gizliliği özel hayatın korunması başlığı altında yer alır.
- Bireyin aile yaşamına saygı
Kişilerin aile hayatı ve aile bireyleri arasındaki münasebetlerin özgürce yaşanabilmesi, ancak aile hayatının gizlilik ihlalinin suç kabul edilmesi ile gerçekleşir.
Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Şikayet Kapsamında Olmayan Suçlar Nedir?
TCK 9 bölümde yer alan suçlar arasında soruşturulması ve kovuşturulması için şikayet gerekmeyen suçlar şunlardır:
- Kişisel verilerin kaydedilmesi
- Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme
- Verileri yok etmeme
Yine ayı bölümde yer alan ve soruşturulması ve kovuşturulması için mağdurun şikayette bulunması gereken suçlar şunlardır:
- Haberleşmenin gizliliğini ihlal
- Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması
- Özel hayatın gizliliğini ihlal
Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Şikayet Kapsamına Alınan Suçlar İçin TCK 139. Madde Gerekçesi Nedir?
Türk Ceza Kanunu 139. maddesinin gerekçesi haberleşmenin gizliliğinin ihlali, kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması, özel hayatın gizliliğini ihlal suçları toplumdan daha çok suç mağdurunu ilgilendirmektedir. Bu nedenle ilgili suçların mahkemeye verilebilmesi mağdurun şikayetine bağlı kabul edilmiştir.
Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçların Nitelikli Halleri Nedir?
Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı işlenen suçlar aşağıdaki özelliklere sahip kişiler tarafından işlendiğinde suçun nitelikli hali ortaya çıkar.
- Suçu işleyen bireyin kamu görevlisi olup, bahse konu görevin kendisine tanıdığı yetki ve imtiyazları kötüye kullanması
- Suçu işleyen bireyin sahip olduğu mesleki ve/veya sanatsal avantajları kötüye kullanması
Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar İçin Şikayet Gerekli Midir?
Yasal olarak mağdurun resmi makamlara şikayet etmesi için verilen süre 6 aydır. Mağdurun söz konusu suçun işlendiğini fark ettikten sonraki ilk 6 ay içinde savcılığa şikayette bulunması gereklidir. Mağdurun bu şikayet süresini geçirmesi durumunda şikayetçi olabilme hakkı yasal olarak ortadan kalkmış olur.
Türk Ceza Kanunu kapsamında yer alan 139.madde uyarınca bireylerin özel hayatlarının gizliliği ve mahremiyeti ihlal edildiği takdirde soruşturma ya da kovuşturma yapılması için mağdurun şikayeti gereklidir.
Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar Şikayet Hangi Mahkemeye Başvurulur?
Özel hayatına müdahale edildiğini ve hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini düşünen mağdur birey, konu ile ilgili şikayetini suçun işlenmiş olduğu yerde görev yapan Asliye Ceza Mahkemesine yapmalıdır. Bahse konu suçun birden fazla defa işlenmesi halinde zincirleme suç hükümleri kapsamında değerlendirme yapılacağı için mağdur, suçun en son işlendiği yerdeki asliye ceza mahkemesine şikayette bulunmalıdır.
Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar Şikayet Sonrası Uzlaşmaya Tabii Suçlar Arasında Yer Alır Mı?
Özel hayata ve hayatın gizliliğini ihlal suçu şikayete bağlı suçlar arasında yer aldığı gibi, Türk Ceza kanunu uyarınca aynı zamanda uzlaşmaya bağlı suçlar arasındadır.
Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçların Şikayeti Zamanaşımına Tabii Sayılır Mı?
Özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesinin üzerinden 8 yıl geçmesine rağmen konu ile ilgili herhangi bir şikayette bulunulmamış ya da açılan dava sonuçlanmamış ise dava zamanaşımı nedeniyle düşer.
- BU MAKALENİN TÜM TELİF HAKLARI AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN’A AİTTİR. İZİN ALINMADAN MAKALELERİMİZİN PAYLAŞILMASI DURUMUNDA YASAL SÜREÇ BAŞLATILACAKTIR.
- MAKALE SİTEMİZDE MAKALERELERİNİN PAYLAŞILMASINI İSTEYEN HUKUKÇU,HUKUK ÖĞRENCİSİ,AVUKAT VE DİĞER BRANŞLARDAN OLAN SİZ DEĞERLİ ARKADAŞLARIMIZ AD -SOYAD VE MAKALELERİNİ av.ibrahimhalilaydin@gmail.com ADRESİNE GÖNDEREBİLİRLER. MAKALELERDE KONU SINIRLAMASI YOKTUR. ANCAK YAZIM KURALLARINA DİKKAT EDİLMESİ RİCA OLUNUR.
- MAKALE İÇERİKLERİ AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN TARAFINDAN ÜRETİLMEKTE OLUP HERHANGİ BİR HUKUKİ TAVSİYE İÇERMEMEKTEDİR. OKUDUĞUNUZ BU MAKALELERE DAYANILARAK YAPTIĞINIZ HUKUKİ İŞLEMLERDE SORUMLULUK KABUL ETMİYORUZ. TAVSİYEMİZ HUKUKİ DESTEK İÇİN BİR AVUKATLA İLETİŞİME GEÇMENİZDİR.
Etiketler
#ailehukuku #cezahukuku #cezakanunu #TürkCezaKanunu #türkiye avukat bitcoin Boşanma Davası boşanma kararı emeklilik FETÖ FETÖ ÜYELİK hukuk devleti ilkesi hukuki danışmanlık Kasten öldürme kripto para kripto para kullanımı kripto para yasal mı KÖTÜ MUAMELE kıdem tazminatı mahkeme malulen emeklilik masumluk karinesi miras hakkı miras hukuku reddi miras SINIRDIŞI EDİLME sorgu SORGUDA AMAÇ SORGULAMA SORUŞTURMA tanıma ve tenfiz turk hukuku turk hukukunda bitcoin türk hukuku URFA AVUKAT vasiyetname Vasiyetnamede saklı payların ihlal edilmesi vasiyetname iptali vekalet vekaletverme yabancı mahkemeler YASAK SORGU İFADE ALMA İŞKENCE