Metaverse ve Hukuk

Metaverse ve hukuk ilişkisi, özellikle bu sanal evrenlerden satın alım gerçekleştirecek kişiler için oldukça önemli bir konudur. Dilimizde “sanal evren” olarak çevrilen Metaverse, blockhain ağının kullanımı ile gerçek ve sanal alemin birleştiği, kişilerin sanal gerçeklik cihazları kullanarak zihinsel olarak kendilerini orada hissettiği algısal evrendir.

Metaverse evrenleri, yalnızca eğlence amacı taşımamak ile birlikte sanal araziler ve NFT’ler ile yatırım ağı olanağı da sunmaktadır. Ek olarak gerçek kişiler, kendilerinin sanal dünyadaki avatarı olacak olan “metahuman” karakterleri yaratarak bu evrenlerde gerçekliğini sürdürebilmektedir.

Metahuman kavramı aslında yıllar boyu bilgisayarlarımız içinde yer alan bir kavramdır. Örnek olarak oyunların içerisindeki karakterler birer metahuman örneğidir. Bu durum, Metaverse ve Unreal Engine 5 oyun motorları ile birlikte daha gerçekçi bir konuma evrilmiştir.

NFT ise değiştirilemez jetonlar anlamındaki “non fungible tokens” kelime grubundan ortaya çıkmıştır. Bu ürünler kripto pazarlarında ticari ya da koleksiyon oluşturma amaçlarıyla kullanılan sanal sanat eserleridir.

Metaverse ve Akıllı Sözleşmeler

Metaverse ve hukuk ilişkisini daha derin çözümleyebilmek adına akıllı sözleşmeler hakkında da bilgi sahibi olunmalıdır. İlk önce Etherium şirketi tarafından Blockhain ağında oluşan ve depolanması gerçekleştirilen kodlar şeklinde üretilen akıllı sözleşmeler, her bilgisayarda saklanarak depolanır.

Akıllı sözleşmelerin kurulması için klasik sözleşme hükümleri geçerlidir ve her iki tarafından irade beyanlarının birbirleri ile uyuşması koşulu bulunur. Akıllı sözleşmeler, otonom şekilde oluşturulur. Ayrıca ağa bağlanan bilgisayarların yarısı tarafından onaylandıktan sonra bu sözleşmeler tasdik olur. Bu onaylama işlemi de tescil olarak nitelendirilir.

Metaverse ve Hukuki Düzenlemeler

Metaverse’in popülerleşmesi; İnstagram, Whatsapp, Oracle gibi uygulamaların sahibi olan Facebook şirketinin ismini Meta olarak değiştirmesi ve Metaverse ile ilgili olan projelerini duyurması sebebiyle gerçekleşmiştir. Zaman ilerledikçe insanlar bu evrenlerde daha yoğun vakit geçirmeye başlayacak ve bu konuda hukuki düzenlemelerin yapılması zorunlu olacaktır.

Metaverse ve hukuk ilişkisinin en temel sorularından birine örnek olarak; Metaverse evreninde arsa sahibi olan bir kişinin ölmesi durumunda mirasının kalıp kalmayacağı olmaktadır. Ek olarak NFT koleksiyonuna sahip bir kişinin Sanal Cüzdanına izinsiz erişim sağlanması ve o ürünlerin çalınması durumunda hırsızın nasıl yakalanacağı ve ne gibi cezalar alacağı da merak konusudur.

Metaverse dünyasında satış sözleşmesinin kurulması aşamasında sözleşmenin kurucu unsurlarından herhangi birisi eksik olursa sözleşme sakatlanması olacaktır. Türk kanunları açısından irade sakatlığının olması, sözleşmenin doğmasına da engel olacaktır. Bu hususta, satış sözleşmesinin yapılması durumunda sözleşme hukuki açıdan sonuç doğurmayacaktır. Ancak akıllı sözleşme açısından değerlendirildiği zaman bu sözleşme Node’ların yüzde 51’i tarafından onaylanmasının ardından sonuç doğuracaktır.

Bu açıdan bakıldığında satıcı ile alıcıyı buluşturan simsar kuruma mı başvuru yapılmalı yoksa proje sahibi şirkete mi başvuru yapılmalı gibi birçok soru cevap bulmayı bekleyecektir.

Metaverse’de Suçlu Tespiti Nasıl Yapılacak?

Metaverse ve hukuk kapsamı için; TCK’nin 244. Maddesinin içeriğini oluşturan bilişim suçlarının cezai yaptırımları, Metaverse dünyasında bir haksız fiil işlenmesi halinde kişilerin tespitini yapmak mümkün olsaydı uygulama alanı bulunabilirdi. Fakat merkeziyetsiz bir yapıta sahip olan ve kişilerin birer şifrelenmiş numaralar ile vârolduğu bu evrenlerde kişi tespitini yapmak mümkün değildir.

Bazı Metaverse projelerinde yalnızca kişilerin kendi isimleri ile sanal dünyaya katılmasına izin veriliyor. En azından bu Metaverse ve hukuk kapsamındaki tüm sorular cevaplanana kadar bu uygulamanın tüm projelerde olması daha doğru olacaktır.

Sonuç olarak Metaverse projeleri için henüz bir hukuki düzenlemenin yapıldığı görülmemiştir. Sanal dünyalara katılım sağlayan ve bu evrende aktif olan kişi sayısı hızla artıyor. Bu sebeple er ya da geç kapsamlı bir hukuki düzenlemenin geleceğine de kuşku yoktur. Eğer bir hukuki düzenleme gelmezse proje sahibi şirketlerin bu konuyu çözmeleri gerekecektir. Bu da yine hukukçular yardımı ile bir iç kural dizini oluşturmaktan geçer. Bu sayede kurallara uymayan kişilere de yaptırım uygulanabilir.

Ayrıca hukuki düzenlemelerin gelmemesi halinde evrenler aracılığıyla bilgi sızdırma, ticari sırların satışları, kara para aklama gibi suçların işlenmesi de daha az caydırıcı ve kolay hale gelmiş olacaktır. Bu da sanal evrenlerinin işlevinin dışına çıkmasına ve dünya düzeni için büyük bir problemin ortaya çıkmasına sebebiyet verecektir. Bu nedenle öncelik olarak hukuksal bir destek almak gerekir.

HUKUKİ YARDIM ALMAK VE AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN İLE GÖRÜŞMEK İÇİN RANDEVU ALABİLİRSİNİZ.

İletişim: 0542 761 8406

E-mail: av.ibrahimhalilaydin@gmail.com

Atatürk Bulvarı Urfa İşhanı Kat:2 No: 217 Haliliye/ Şanlıurfa