Marka tescili, bir ticari kuruluşun kendi öz değerleri ile ortaya çıkardığı ürünü, o şirket adına koruma altına almaktır. Marka olma yolunda ilerleyen süreç oldukça zor ve meşakkatli olduğundan işletmeler, büyük emek vererek ortaya çıkardıkları değerin kendilerine ait olduğunun yasal olarak belgelendirilmesine ihtiyaç duyarlar. Bünyesinde markalar oluşturan şirketler, markalarını tek tek tescil ettirdikten sonra müşterilerini de kendi portföyleri içinde doğru olarak yönlendirmiş olurlar. Tescili yapılmış marka artık üzerinde ortak kanaatin oluştuğu bir değerdir ve yasalar önünde ait olduğu şirket adına koruma altına alınmıştır.
Marka tescili, işletme için artı değer yaratan bir faktördür. Markalarının fikri mülkiyet haklarını elinde bulunduran şirketler, başka şirketlerin bu hakları ihlal etmesini, marka tescil işlemi ile önlemiş olurlar. Bir markayı tescil ettirmeden önce kullanılacak markayla ilgili tüm sürecin tamamlanmış olduğundan ve başka bir şirket tarafından da bu markanın tescil ettirilmemiş olmasından mutlaka emin olunmalıdır. Bu kontroller yapıldıktan sonra marka için gerekli tescil işlem sürecine başlanabilir. Marka tescil işlemi markanın sahibi olacak firmaya şu yararları sağlar:
- Yasal koruma güvencesi
Tescil edilen marka, sahibi olan şirketin yasal değeri olduğu için artık hiçbir şirket tarafından izinsiz olarak kullanılamaz. Tüm yasa dışı kullanım sürecini marka sahibi olan şirket engelleyebilir. Yasal koruma güvencesi markanın saygınlığını korur ve o marka ile ilgili belirsizlikleri engeller.
- Artan güvenilirlik
Tescil edilmiş marka ona sahip olan işletmenin sektörel itibarını yükseltir. Markanın yasal olarak koruma altına alınması tüketiciler açısından artı bir değer olarak algılanır ve o markaya olan talep artmağa başlar.
- Markanın genel kullanıma kapalı olması
Yasal koruma altına alınmış olan markalar hiçbir suretle diğer rakip işletmeler tarafından kullanılamaz, bu suçtur ve hukuk nezdinde cezası ağırdır. Tescil süreci tamamlanarak yasal onayı almış markalar için artık diğer şirketler tarafından kullanılma riski yoktur.
- İşletmenin piyasa değeri yükselir
Tescil edilerek koruma altına alınmış bir marka, işletmenin piyasa değerini yükseltir ve pazardaki ticari hareketliliğini olumlu yönde arttırır.
- Şirket İtibarı artar.
Tescil edilmiş her marka, o işletmenin itibarını artıran bir basamak gibidir. Bu itibar da müşterilerin o şirkete daha fazla ilgi ve yönelim göstermesini sağlar.
Tescil edilmesi gereken markalar hangileridir?
Farklı ve benzersiz olan bir marka, diğer markalardan kolaylıkla ayırt edilebilmesi için tescil edilmelidir. Başka markalardan ayırt edebilmesi sağlanan marka, artık piyasadaki varlığını çok daha sağlam bir şekilde yürütecektir. Bunun dışında tescil için uygun olmayan bazı marka türleri mevcuttur. Bu marka türlerini şöyle sıralamak mümkün:
- Tanımlayıcı markalar: ürün ya da hizmetin ana kaynağı olmayan, yalnızca tamamlayıcı bir konuma sahip ürünler.
- Ortak terimler: Bir ürün ya da hizmet için tüm piyasada konulmuş ortak terimler marka tescil işlemine tabi edilemez. Kamuoyuna mal olmuş ve kaynağı belirsiz markalarında yine bir işletme adına tescil edilmesi mümkün değildir.
- Belirsizlik taşıyan veya piyasayı yanıltabilecek türdeki markalar: piyasayı yanlış yönlendirebilecek ya da tüketicilerin yanılmasına sebep olacak markalar da tescil edilemez.
- Şüpheli olan ya da uygunsuz görülen markalar: içeriğinde şiddet barındıran ya da genel değerler ölçüne ters düşen markalar için de yine tescil başvuruları kabul edilmemektedir.
Marka Tescilinde Başvuru Süreci
Bir markanın tescil edilmesi düşünülüyorsa, marka tescili başvurusu için gereken işlemleri tamamlamak gerekir, bunlar:
- Tescil edilmesi istenen markanın piyasa araştırmasını yapmak: Tescil edilecek marka için mutlaka bir araştırma yapılmalıdır. Markanın hali hazırda kullanılıp kullanılmadığından ya da önceki yıllarda bu marka ile ilgili bir başvuru yapılmadığından emin olunmalıdır. Türk Patent Enstitüsünün resmi web sitesindeki ticari markaların isimleri taranarak, araştırmanın sağlaması yapılabilir.
- Markanın ticari sınıfını seçmek: marka patentinin daha kolay verilebilmesi için ürün ve hizmet türleri 45 farklı ticari marka sınıfına ayrılmıştır. Tescil edilecek markanın ait olduğu sınıf bu listeden seçilerek belirlenmelidir.
- Ticari marka başvurusu yapmak: Mevcut markanın ticari sınıfı belirlendikten sonra, Türk Patent Enstitüsü’ne ticari marka başvurusu yapılmalıdır. Tüm başvuru süreci, Türk Patent Enstitüsünün internet uygulaması üzerinden tamamlanabiliyor.
- Ticari markanın onay sürecini takip etmek: Ticari marka tescil edildikten sonra kullanımına ait tüm sürecin de izlenmesi gerekir. Bu, ticari markayla ilgili herhangi bir ihlal edici kullanımın olup olmadığını anlamak için oldukça önemlidir.
Marka Tescilinde gerekli olan Evraklar:
Bir Markanın tescil sürecine alınması için öncelikle Türk Patent Enstitüsü tarafından talep edilen belgelerin tamamlanması gerekir. Bu belgeler şunlardır:
Başvuru yapan Tüzel Kişi (Şirket) ise;
- Başvuru sahibinin kimlik bilgileri ile birlikte doldurduğu başvuru formu
- İşletmenin Faaliyet belgesi
- Güncel Vergi levhası
- Vekaletname (gerekli olan durumlarda)
- Markanın bir örneği (logo, imge ya da ön çalışması vb.)
- Başvuruya konu edilmiş mal ya da hizmetlerin tam listesi
- Başvuru ücretinin ödendiği gösteren ilgili banka dekontu
Başvuru yapan gerçek kişi (Şahıs) ise;
- Başvuru sahibinin kimlik bilgilerini içeren başvuru formu
- Başvuru sahibinin T.C kimlik numarası
- Vekaletname
- Konuya ait Markanın bir örneği (logosu, tasarımı, vb.)
- Başvurusu yapılan markanın kapsadığı ürün veya hizmetleri gösteren liste
- Başvuruya ait ücretin ödendiğini gösteren banka dekontu
Marka tescili alınan her şirket varlığı 10 yıl boyunca koruma altına alınmış olur. 10 yılın sonunda markanın sahibi olan şirket isterse tescili uzatma başvurusunda bulunabilir. Tescil yenileme talebi için başvurunun 6 ay içinde yapılması gerekiyor. Tüm marka tescil başvuruları, özel durumlar hariç 6 ay ila 8 ay içerisinde sonuca ulaşır. Sürece herhangi bir itiraz yapılması durumunda ise tescil başvuru süresinin sonuçlanması 20 aya kadar uzayabilir. Bir şirketin kendi gayret ve çabalarının sonucu olarak ortaya çıkan markaların varlığını yürütebilmesi için tek yol, onları yasal olarak tescil ettirmektir. Her marka başvurusu, markanın ait olduğu ticari sınıf belirtilerek, tek bir marka için yapılabilir, Aynı anda, birden fazla marka için tek bir başvuru yapılması, mümkün değildir.