İş güvencesine sahip işçiler, haklı gerekçelere dayanmaksızın iş akitleri sonlandırıldığı takdirde işe iade davası açabilir. İş hukuku içerisinde görülen bu dava türünde iş akdinin feshinin durumu mahkeme aracılığıyla tespit edilir. Feshin geçerli olduğuna karar verilir ve mahkeme işvereni haklı bulursa dava reddedilir.
Yapılan incelemeler doğrultusunda fesih halinin geçersizliği anlaşılır ve işçi haklı bulunursa işe iade kararı çıkar. Ayrıca işçinin boşta geçen süresi boyunca ücretinin ödenmesine ilişkin tazminatlara hükmedilecektir. Bununla birlikte işe iade davası, işveren tarafından işe geri alınmayan işçilere tazminat ödenmesinin hukuki yoludur.
İş Kanunu, işverenler ile işçilerin arasındaki hak ve sorumlulukların belirli bir iş sözleşmesine dayanmasını amaçlar. 4857 sayılı kanuna göre iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilebilmesi için geçerli bir sebep gösterilmelidir. Bu sebepler işyerinin veya işin gereklerinden, işçinin davranışları veya yeterliliğinden kaynaklanabilir.
İşe iade davası, iş hukuku içerisinde en sık başvurulan dava türlerinden birisidir. Bazı işyerlerinde işverenler keyfi kararlar alarak, işçinin çalışma hakkını ihlal edebilmektedir. İş güvencesine sahip olan işçiler, Anayasa’daki çalışma hakkı kapsamında hukuki koruma altındadır. Sözleşmelerinin kanuna aykırı şekilde feshedildiği durumlarda dava açma hakları doğar.
Hangi Durumlarda İşe İade Davası Açılabilir?
İşe iade davası açılabilmesi için ilk şart; işçinin iş kanunu kapsamı dâhilinde çalışıyorken işten çıkarılmasıdır. Bununla birlikte işçinin sözleşmesinin belirsiz süreli, yani iş ilişkisinin belirli bir süreye bağlı olmaması gereklidir. Belirsiz süreli iş sözleşmesi işveren tarafından sonlandırıldığı durumlarda dava hakkı doğar. Diğer durumlarda dava açma hakkı olmayacaktır.
İş kanunundaki bir diğer önemli husus, işyerinde en az sayıda otuz işçinin çalışıyor durumda olmasıdır. Eğer işverenin aynı iş alanı içerisinde farklı işyerleri bulunuyorsa işçi sayısı hesaplanırken dikkate alınacaktır.
Belirsiz süreli iş sözleşmesine sahip işçiler için en önemli kriter ise en az altı aylık kıdemlerinin olmasıdır. Daha az süredir çalışan işçiler işe iade davası açamayacaklardır. Ek olarak işverenin aynı iş alanı içerisindeki farklı işyerlerinde çalışan işçilerin süreleri birleştirilecektir.
İş Feshinin Geçersiz Olduğu Haller
İşe iade davası açılabilmesi iş feshinin geçerli bir nedene dayanması gerektiğini yukarıda belirtmiştik. İş Kanunu metninin 18. maddesinde geçerli ve geçersiz sayılacak hususlar belirtilmiştir. Sendika üyeliği, işyeri sendika temsilciliği veya çalışma saatleri dışındaki sendikal faaliyetlere katılmak fesih için geçerli değildir. İşçi, işverenin rızası olmak koşuluyla çalışma saatlerinde de faaliyetlere katılabilir.
Din, dil, ırk, cinsiyet, siyasi görüş veya aile yükümlülükleri gibi nedenler, iş akdinin feshinde geçersiz olacaktır. Hastalık, kaza, hamilelik, doğum gibi sebeplerle işe geçici devamsızlık durumlarında da işveren iş akdini sonlandıramaz. Bunlarla birlikte iş sözleşmelerinden doğan haklarını yasal yollarla arayan işçilerin fesihleri de geçersiz olacaktır.
Ek olarak, iş feshinin işveren tarafından değil de işveren vekili tarafından gerçekleştirilmesi geçersiz olduğu hallerdendir. Eğer işe iade davası açmak veya arabuluculuk hizmeti almak istiyorsanız “iletişim” sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Hangi Durumlarda İşe İade Davası Açılamaz?
Bir işçinin yasalar önünde gerçek işçi kabul edilebilmesi için iş sözleşmesine dayanarak çalışması gereklidir. Herhangi bir sözleşmesi olmayan işçiler işe iade davası açamazlar. Bununla birlikte belirli süreli iş sözleşmesi olan işçilerin de dava açma hakları bulunmamaktadır.
İşyerinde otuzdan az işçi bulunuyor veya işçi altı aydan az süredir çalışıyorsa yine dava açamaz. 6 ay dolmadan işe iade davası açmak söz konusu değildir. Eğer fesih işçi tarafından bildirimli veya bildirimsiz şekilde gerçekleştirilmişse yine işe iade davası hakkı yoktur.
İşe İade Davası Nasıl Açılır?
İşçi, iş akdinin feshinin geçersiz olduğunu düşünüyorsa, fesih bildirimini takiben bir aylık süre içerisinde dava açmalıdır. Bu hukuk dalında iş mahkemeleri yetkili olup, işyerinin veya işverenin ikametinin bağlı bulunduğu yerde görülür.
İşe iade davası açmak için öncelikle gerekli kriterlere uygun şekilde dilekçe hazırlanır ve başvuru yapılır. Hukuki sebepler, dayanaklar, deliller, talepler bu dilekçede belirtilir. Bununla birlikte dava sürecinden önce tarafları ortak noktada buluşturan arabuluculuk hizmeti alınabilir.
İşe İade Davasında Neler İstenir?
İşe iade davalarında feshin geçerli bir nedene dayalı olduğunu ispat etme yükümlülüğü davalıda, yani işverendedir. Diğer dava türlerinden farklı olarak herkesin iddiasını ispat etme yükümlülüğü durumu İş Kanunu’nda özneldir. Sadece iş akdinin bildirilenden farklı bir nedenle feshedildiğini iddia ettiği durumlarda ispat yükümlülüğü işçide olur.
İster haklı ister haksız nedenlerle olsun tüm fesih işlemleri işçiye bildirilmek zorundadır. Bu bildiride fesih nedeni açık ve net şekilde belirtilmiş olmalıdır. Ayrıca fesih nedenine ilişkin işçinin savunmasının alınmış olması dava sürecinde kararı etkileyecek etmenler arasındadır.
İşe İade Davasının Sonuçları Nelerdir?
İşe iade davası sonucunda davanın kabulüne karar verilirse işveren işçiyi işe başlatmak durumundadır. En fazla dört aylık olmak koşuluyla boşta geçen süreye yönelik tazminat ve diğer hakları ödenmelidir. Fesih nedeniyle işten çıkarılmaya ilişkin ödenmiş ücretler varsa işçi iade etmekle yükümlüdür.
İşçi dava tebliğinin kendisine ulaşmasını takiben on iş günü süre içerisinde işverene başvuru yapmalıdır. Bir ay içerisinde işveren tarafından işe başlatılmalıdır. Aksi durumda en çok dört aylık ücret, diğer haklardan doğan ücretler ve tazminat ödemek zorundadır. Bu iş güvencesi tazminatı en az dört ve en çok sekiz aylık ücret aralığındadır.
İşe iade davası sonucunda davanın reddine karar verilirse mahkeme işvereni haklı bulmuş olacaktır. Bu durumda dava masraflarına ilişkin ödemeler işçi tarafından yapılacaktır. Ancak işçi, işten çıkarılırken alamadığı haklarını ayrı bir dava ile talep edebilir.
İşe iade davası sürerken işçinin feragat etmesi veya işe geri dönmesinde dava konusuz kalmış olur. Bu durumlarda işçi, boşta geçen süreye ilişkin ücret (en çok dört aylık) ve haklarını isteyebilir.
Şanlıurfa işe iade davaları ve arabuluculuk hizmeti konusunda detaylı bilgi ve randevu için;
+90 0542 761 84 06
E MAİL: av.ibrahimhalilaydin@gmail.com
address : Atatürk Bulvarı Urfa İşhanı kat:2 no :217 Haliliye Şanlıurfa
https://g.page/r/CWmruL4XqMswEAE
https://www.youtube.com/channel/UC2tCXK3iOFb27mShQlol1CA