İşçi alacak davası, 4857 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenen, işçinin haklarının korunmasına yönelik açılan dava türleridir. İşçinin işten ayrıldıktan sonra veya çalıştığı süre içerisindeki alacakları bu düzenleme ile tanınmıştır. Alacaklarından mahrum bırakılan veya işverenin almadığı önlemlerden dolayı mağdur olan işçi dava açabilir. Bu konu kendi içerisinde çeşitli alt dallara ayrılmaktadır.
1 Ocak 2018 tarihinde yapılan düzenleme ile işçi alacakları davaları için zorunlu arabuluculuk koşulu getirilmiştir. Yani işçi alacak davası açılmasının ön koşulu arabuluculuk müessesine başvurulmasıdır. Herhangi bir uzlaşıya varılamadığı takdirde ikinci aşama olan dava sürecine geçilir. Arabuluculuk bürosunun bulunmadığı adliyelerde yetkili merci olan Sulh Ceza Mahkemeleri başvurularla ilgilenmektedir.
İşçi Alacakları Nelerdir?
İşçi alacakları, genel anlamda iş akdinin feshine bağlı olan ve feshe bağlı olmayanlar şeklinde değerlendirilebilir. Hangi nedene bağlı olursa olsun gerekli koşullar sağlandığı takdirde işçi alacak davası açılabilir. Bu iki kategoriye ait alacak kalemlerini aşağıda, açıklamalarıyla birlikte bulabilirsiniz. Alacaklarınızla ilgili hukuki destek almak isterseniz iletişim sayfamızı ziyaret ederek durumunuzu paylaşabilirsiniz.
Feshe Bağlı İşçi Alacakları Nelerdir?
Feshe bağlı işçi alacakları, iş sözleşmesinin sona ermesinin ardından işçi tarafında doğan alacak haklarıdır. Elbette ki bu alacakların talep edilebilmesi için diğer koşulların da sağlanmış olması gereklidir. Feshe bağlı başlıca alacakları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kıdem Tazminatı: Bu tazminatın alınabilmesi için işçinin İş Kanunu’na tabi olarak en az bir yıldır çalışıyor olması gereklidir. Ayrıca iş akdinin feshi mevzuattaki nedenlere dayalı olarak gerçekleştirilmiş olmalıdır. Konuyla ilgili daha detaylı bilgi için “Kıdem Tazminatı Nedir ve Nasıl Alınır?” başlıklı içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
- İhbar Tazminatı: Bu tazminatın alınabilmesi için belirsiz süreli çalışan işçinin sözleşmesinin işveren tarafından bildirim yapılmadan feshedilmesi gereklidir. Kanunda bildirim süreleri ve buna oranla tazminat tutarları net olarak belirtilmiştir. Bildirim koşullarına uymayan işverene karşı işçi alacak davası açılabilir. “İhbar Tazminatı Davası Dilekçe Örneği” başlıklı sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
- Kötü Niyet Tazminatı: İş Kanunu’nda belirlenen iş güvencesinden yararlanamayan işçilerin iş sözleşmelerinin kötü niyetle feshedilmiş olması gereklidir. İşverenin fesih işlemini kötü niyet çerçevesinde gerçekleştirdiğini ispatlayan veya ispatlayabilecek işçiler dava açabilir. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi için “Kötü Niyet Tazminat Davası Nedir?” başlıklı içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
- Yıllık Ücret Alacağı: İş Kanunu’na göre işyerinde 1 yıllık çalışma süresini tamamlayan işçi yıllık ücret alacağı hak eder. İşçi bu kazanımını takip eden yıl içerisinde kullanabilmektedir. İş akdinin feshedilmesiyle birlikte işveren işçiye yıllık ücret hakkının maddi karşılığını ödemekle yükümlüdür.
Feshe Bağlı Olmayan İşçi Alacakları Nelerdir?
Feshe bağlı olmayan işçi alacakları, işçilerin iş sözleşmesi devam ederken işverenden talep edebilecekleri haklarını kapsar. Elbette bu dava türleri iş sözleşmesinin feshinin ardından da talep edilebilmektedir. İş hukukunda işçi alacak davası kapsamına giren birçok dava türü bulunmaktadır. Feshe bağlı olmayan başlıca işçi alacaklarını şu şekilde sıralayabilir:
- Fazla Mesai Alacağı: İş Kanunu’nda belirtilen düzenlemelere göre haftalık 45 saatin üzerindeki süreler fazla mesai alacağı olarak ödenmelidir. Ayrıca işçinin fazla mesai saatlerinde çalışabilmesi için onayının alınması zorunluluğu bulunmaktadır. İşçi bu alacaklarını iş akdinin feshini beklemeden talep edebilmektedir.
- Haftalık Tatil Ücreti Alacağı: Mevzuatta belirtilen işyerlerinde iş günlerinde çalışan işçilerin yedi günlük sürede 24 saatlik dinlenme süreleri vardır. İşveren bu çalışılmayan günün ücretini tam yevmiye olarak işçiye ödemek zorundadır. Tatil gününde çalışan işçinin, o günün ücreti ile fazla mesai ücreti hakkı bulunmaktadır.
- Ücret Alacağı: İşçi kendine ödenmeyen ve hak ettiği ücret alacakları için dava açma hakkına sahiptir. Bu alacaklarda mevzuata göre en yüksek faiz oranı üzerinden hesaplama yapılır.
- Ulusal Bayram Tatilleri Alacağı: İşçiler ulusal bayram ve genel tatil ilan edilen günlerde çalışmadıkları takdirde o günün ücreti ödenir. Eğer bugünlerde tatil yapılmayarak çalışılmaya devam ediyorsa 2 yevmiye şeklinde ödeme yapılır.
- İş Kazası Tazminat Alacağı: İşveren işyeri içerisinde çalışanlarının güvenliği için gerekli önemleri almakla yükümlüdür. İşçinin iş kazası geçirmesi durumunda maddi ve manevi tazminat alacak hakkı doğar. Konuyla ilgili detaylı bilgi için “İş Kazası Tazminat Davası Nasıl Açılır?” başlıklı içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
- Süt İzni Hakkı: Kadın işçilerin emzirme dönemindeki çocukları için günlük olarak 1 saat süt izni hakları bulunmaktadır. Bu süre zarfında işçi çalışmış olarak kabul edilerek, kendisine tam ücret ödenmelidir.
Feshe bağlı olmayan işçi alacakları geniş bir alan olup daha pek çok kalem sıralanabilir. İşçilerin mola, sigortalı çalışma, eşit davranılma, asgari geçim indirimi (AGİ) gibi başka hakları da bulunmaktadır. İşveren tarafından usulsüz şekilde haklarından mahrum bırakılan işçiler, işçi alacak davası açarak taleplerini belirtebilirler.
Şanlıurfa işçi alacak davası konusunda hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti almak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.
İşçi Alacak Davası Nasıl Açılır?
İşçi alacak davası ile ilgilenen yetkili mahkeme İş Mahkemeleri; bulunmadığı adliyelerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleri’dir. Davacı işçi, işverenin yerleşiminin bulunduğu veya işyerinin bulunduğu yerde dava açabilir. Ancak öncelikle adliyelerde bulunun özel arabuluculuk bürolarına başvuru yapılmalıdır. Eğer arabulucu vasıtasıyla çözüme ulaşılamazsa ikinci aşama olarak dava açma yoluna gidilebilir.
İşçi alacak davası, yetkili mahkemeye sunulan dava dilekçesi ile açılabilmektedir. Ancak bu dava türleri niteliği itibariyle yoğun delil ve ispat yükümlülüklerine bağlı olarak yürütülmektedir. Bu nedenle hassas bir çalışma gerektiren süreç olup, hukuki hizmet almak faydalı olacaktır. Hak ve yükümlülüklerinizi avukatınızla belirleyerek daha etkili bir başvuru yapabilirsiniz.
İşçi alacaklarına ilişkin davalar, başvurulan mahkemenin yoğunluğuna göre değişmekle birlikte, ortalama 1 sene içinde sonuçlanmaktadır. Karara itiraz edilmesi ve temyiz gibi talepler bu süreye dâhil değildir. Ayrıca zamanaşımı süresi alacağın türüne göre değişmekle birlikte, yasal olarak 5 yılla sınırlandırılmıştır. İlaveten her işçi alacak davası, kendi özelinde değerlendirilmesi gereken dava türleridir.
Şanlıurfa işçi alacak davası avukatı ve hukuki danışmanlık için;
+90 0542 761 84 06
E MAİL: av.ibrahimhalilaydin@gmail.com
Adres : Atatürk Bulvarı Urfa İşhanı kat:2 no :217 Haliliye Şanlıurfa