İnsan ticareti suçu ; Zorla çalıştırmak, hizmet ettirmek, fuhuş yaptırmak veya esarete tâbi kılmak ya da vücut organlarının verilmesini sağlamak maksadıyla tehdit, baskı, cebir veya şiddet uygulamak, nüfuzu kötüye kullanmak, kandırmak veya kişiler üzerindeki denetim olanaklarından veya çaresizliklerinden yararlanarak rızalarını elde etmek suretiyle kişileri ülkeye sokmak, ülke dışına çıkarmak, tedarik etmek, kaçırmak, bir yerden başka bir yere götürmek veya sevk etmek ya da barındırmak şeklinde kanunda tanımlanmıştır.
İNSAN TİCARETİ SUÇU 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NDA HANGİ MADDEDE DÜZENLENMİŞTİR ?
Türk Ceza kanunu‘nun 80. maddesinde düzenlenmiştir.
İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA SEÇİMLİK HAREKETLERİ NELERDİR?
Kanunda düzenenlenen suçun , belirtilen hareketlerden herhangi birinin yapılması ile suuç işlenmiş olacağından dolayı ,suçu işleyenin seçtiği hareket seçimlik hareketir.Seçimlik hareketli suçun meydana gelebilmesi için yasada gösterilen hareketlerden birinin yapılması yeterlidir .
İnsan ticareti suçunun seçimlik hareketleri şu şekildedir ; Zorla çalıştırmak, hizmet ettirmek, fuhuş yaptırmak veya esarete tâbi kılmak ya da vücut organlarının verilmesini sağlamak maksadıyla
1-Ülkeye sokmak
2- Ülke dışına çıkarmak
3-Tedarik etmek
4-Kaçırmak
5- Bir yerden başka bir yere götürmek veya sevk etmek
6- Barındırmak
İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA MAĞDUR KİMDİR ?
Mağdur kısaca suçtan zarar gören kişidir. Bu kişinin işlenen suç sebebiyle hak ve menfaatleri ihlal edilmiştir.
insan ticareti suçunun mağduru; zorla çalıştırmak, hizmet ettirmek, fuhuş yaptırmak veya esarete tâbi kılmak ya da vücut organlarının verilmesini sağlamak maksadıyla tehdit, baskı, cebir veya şiddet uygulamak, nüfuzu kötüye kullanmak, kandırmak veya kişiler üzerindeki denetim olanaklarından veya çaresizliklerinden yararlanarak rızalarını elde etmek suretiyle kişileri ülkeye sokulan, ülke dışına çıkarılan, tedarik edilen, kaçırılan, bir yerden başka bir yere götürülen veya sevk edilen ya da barındırılan kişilerdir. mağdur bayan olabileceği gibi erkek de olabilir. Aynı zaman yetiş veya çocuk olması mümkündür.
İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA FAİL KİMDİR ?
Fail; suçun kanunda belirtilen şekliyle fiileri icra eden kişidir. Failin kadın ,erkek ve çocuk olabilir.
İnsan ticareti suçunun failleri ; kişileri fuhuş yapma ,hizmet etme, organlarının alınması,zorla çalışma gibi sebeplerle ülkeye sokan ,ülke dışına çıkaran , tedarik eden ,kaçıran , bir yerden başka bir yere götüren veya sevk eden yada barındıran kişilerdir.
Bu kişiler devlet görevlileri olabileceği gibi sivil kişiler de olabilirler . Tüzel kişilerin aracı kılınması durumunda tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirlerine hükmolunur .
İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA ŞİKAYET SÜRESİ NE KADARDIR ?
Şikâyet süresi altı ay olarak belirlenmiştir. Altı aylık sürenin başlama tarihi suçtan zarar görenin “fiil ve faili” öğrendiği gündür. Ancak bazı suçlar şikayete tabi değildir.
İnsan ticareti suçu şikayete tabi değildir . suçun varlığından haberdar olan yetkili makamlar re’sen harekete geçerler.
İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA DAVA ZAMANAŞIMI SÜRESİ NE KADARDIR ?
Dava zamanaşımı
Madde 66- (1) Kanunda başka türlü yazılmış olan haller dışında kamu davası;
a) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda otuz yıl,
b) Müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmibeş yıl,
c) Yirmi yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıl,
d) Beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda onbeş yıl,
e) Beş yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adlî para cezasını gerektiren suçlarda sekiz yıl,
geçmesiyle düşer.
İnsan ticareti suçunun cezası 8 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasıdır. Dolayısıyla bu suçta dava zamanaşımı 15 yıldır.
İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA CEZA ZAMANAŞIMI SÜRESİ NE KADARDIR ?
Ceza zamanaşımı
Madde 68- (1) Bu maddede yazılı cezalar aşağıdaki sürelerin geçmesiyle infaz edilmez:
a) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarında kırk yıl.
b) Müebbet hapis cezalarında otuz yıl.
c) Yirmi yıl ve daha fazla süreli hapis cezalarında yirmidört yıl.
d) Beş yıldan fazla hapis cezalarında yirmi yıl.
e) Beş yıla kadar hapis ve adlî para cezalarında on yıl.
İnsan ticareti suçunun cezası 8 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasıdır. Dolayısıyla bu suçta ceza zamanaşımı 20 yıldır.
İNSAN TİCARETİ SUÇUNUN CEZASI NE KADARDIR?
İnsan ticareti suçunda ; sekiz yıldan oniki yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlî para cezası verilir.Bu suçta mağdurun rızası olsa bile birinci fıkrada belirtilen maksatlarla suçu oluşturan fillerin yapılması halinde rıza dikkate alınmaz.
İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA CEZANIN ERTELENMESİ KARARI VERİLİR Mİ?
Kişinin mahkum olduğu 2 yıl ve altındaki hapis cezalarında cezanın ertelenmesine karar verilebilir. Cezanın ertelenmesi için sanığın rızasına gerek yoktur. Adli para cezaları ve güvenlik tedbirlerinde cezanın ertelenmesi hükümleri uygulanamaz.
İnsan ticareti suçunda sonuç ceza iki yıl ve altında ise cezanın ertelenmesine karar verilebilir.
İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA HAGB UYGULANIR MI ?
Daha önce kasıtlı bir şekilde suç işlemiş sanık hakkında verilen sonuç cezanın 2 yıl ya da daha az süreye sahip olması veya para cezası olması.Sanık hakkında HAGB verilmesi halinde 5 yıl boyunca kasıtlı bir suç işlemez ise verilen hüküm sonuçlarıyla ortadan kalkacaktır.
İnsan ticareti suçunda sonuç ceza iki yıl ve altında ise bu durumda HAGB hükümleri uygulanabilir.
İNSAN TİCARETİ SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ NELERDİR ?
Suçun esas şekline ilişkin bütün unsurları barındıran suçun nitelikli halinde, ayrıca suç tipinin cezasını azaltan veya yükselten bir sebep bulunur. Bunlar , failin veya mağdurun sıfatından, fail ile mağdur arasındaki ilişkilerden, suçun konusuna ait bir özellikten, fiilin işlendiği yer ve zamandan, fiilin işleniş şeklinden, fiilin işlenişiyle güdülen amaç ve saik gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilirler .
İnsan ticareti suçunda mağdurun 18 yaşından küçük olması halinde belirtilen maksatlarla tedarik edilmeleri, kaçırılmaları, bir yerden diğer bir yere götürülmeleri veya sevk edilmeleri veya barındırılmaları hallerinde suça ait araç fiillerden hiçbirine başvurulmuş olmasa da faile birinci fıkrada belirtilen cezalar verilir.
İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA TEŞEBBÜS VAR MIDIR ?
Suç işleme kastı olan kişinin suç işleme kararlığı içerisindeyken kendi iradesi dışında kalan sebeplerden dolayı suçu işleyememesi halinde teşebbüs hükümleri uygulanır .bu hükümlerin uygulanması sanığın lehine olup ceza miktarında indirim sağlamaktadır.teşebbüs Türk Ceza Kanunu 35. maddede düzenlemiştir. Madde metni şu şekildedir:
Suça teşebbüs Madde 35- (1) Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur.
2-Suça teşebbüs halinde fail, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onüç yıldan yirmi yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine dokuz yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.
insan ticareti suçunda teşebbüs mümkündür. Failin mağduru belirtilen sebeplerle ülkeye sokmaya çalışırken yakalanması , ya da sevk ederken yakalanması halinde teşebbüs aşamasında kaldığı kabul edilir.
İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA UZLAŞMA VAR MIDIR ?
Ceza soruşturma ve kovuşturmalarda uygulama alanı bulan uzlaştırmada ; suçun faili ile mağdurunun bağımsız bir uzlaştırmacı tarafından iletişime geçirilmesi sürecidir. bu süreç sonunda taraflar belirli bir edim üzerinde uzlaşırlarsa soruşturma aşamasında kovuşturmaya yer olmadığına ; kovuşturma aşamasında ise davanın düşmesine karar verilir. Kural olarak şikayete bağlı suçlar ile şikayete bağlı olmamasına rağmen kanunda düzenenlenen suçlar uzlaştırma kapsamındadır .
İnsan ticareti suçu ; şikayete tabi bir suç olmadığı gibi uzlaşmaya da müsait bir suç tipi değildir.
İNSAN TİCARETİ SUÇUNDA YARGILAMA SÜRESİ NE KADARDIR ?
Ceza soruşturma ve kovuşturmalarında ; soruşturma ve kovuşturma aşamasının bitirilmesi gereken sabit bir süresi yoktur. ancak son yıllarda hedef süre uygulaması ile davaların mahkemeler tarafından belirlenen süre içerinde bitirilmesi hedeflenmektedir. Bu hedef uygulamada gerçekleşmemekte ve yargılamalar çok daha uzun sürmektedir.
BU suçta yargılama süresi delil durumu, sanık sayısı , mahkeme iş yükü ve benzeri sebeplerle değişmektedir. Bu sebeple soruya kesin cevap vermek mümkün değildir. Dava sürecinin alanında uzman bir avukatla takip edilmesi süreci hızlandıracaktır.BU suçta yargılama süresi delil durumu, sanık sayısı , mahkeme iş yükü ve benzeri sebeplerle değişmektedir. Bu sebeple soruya kesin cevap vermek mümkün değildir. Dava sürecinin alanında uzman bir avukatla takip edilmesi süreci hızlandıracaktır. Şanlıurfa barosuna kayıtlı avukat İbrahim Halil Aydın insan ticareti suçları ile ilgili hukuki destek sağlamaktadır.
İNSAN TİCARETİ SUÇUYLA İLGİLİ YARGITAY KARARLARI
18. Ceza Dairesi 2015/45248 E. , 2017/15181 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SUÇ : insan ticareti
HÜKÜMLER : Mahkumiyet
…………..Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar, belgeler, gerekçe içeriğine göre ve sanık … hakkında, mağdur …’ya yönelik insan ticareti suçunda kamu davası açılmış ise de, yargılama sonunda bu eylem hakkında hüküm kurulmadığı anlaşılmakla, dava zamanaşımı süresi içinde mahkeme tarafından bu hususta karar verilebileceği,insan ticareti ile fuhuş suçlarının birbirlerinden bağımsız olmaları nedeniyle sanıkların,insan ticareti suçu dışında mağdurlar … ile …’ya yönelik eylemlerinden ayrıca “fuhuş” suçunda da cezalandırılabilme ihtimalleri bulunduğundan, sanıklar hakkında Yerel Mahkeme tarafından dava zamanaşımı süresinde “fuhuş” suçunda da suç duyurusunda bulunabileceği kabul edilerek, dosya incelendi…TEMYİZ DAVASININ ESASTAN REDDİYLE HÜKÜMLERİN ONANMASINA, 20/12/2017 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
9. Ceza Dairesi 2013/18150 E. , 2014/11788 K.
“İçtihat Metni”
……..a) Oluş ve dosya kapsamına göre sanık …’in 18 yaşını doldurmayan mağdure …’ı fuhuş amacıyla tedarik edip, barındırdığı ve sevk ettiği anlaşıldığından kanıtlanan eyleminin TCK’nın 80/1. madde ve fıkrasında belirtilen “tehdit, baskı, cebir veya şiddet uygulamak, nüfuzu kötüye kullanmak, kandırmak veya kişiler üzerindeki denetim olanaklarından veya çaresizliklerinden yararlanmak” şeklinde gerçekleşmese dahi aynı maddenin 3.fıkrasına göre insan ticareti suçunu oluşturduğu gözetilmeden sübuta eren ve unsurları yönünden oluşan insan ticareti suçundan mahkumiyeti yerine yazılı gerekçeyle beraat kararı verilmesi,……hükümlerin bu sebeplerden dolayı BOZULMASINA, 19.11.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
BU MAKALENİN TÜM TELİF HAKLARI AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN'A AİTTİR.İZİN ALINMADAN MAKALELERİMİZİN PAYLAŞILMASI DURUMUNDA YASAL SÜREÇ BAŞLATILACAKTIR.