Haksız arama, herhangi bir kamu görevlisinin, yasal olmayan bir şekilde bir başkasının üzerini ve/veya eşyasını araması suçunu tanımlamak için kullanılan bir ifadedir. Haksız arama TCK’da hürriyete karşı suçlar bölümünde yer alır. Haksız arama suçu Türk Ceza Kanunu 120.maddede 1 fıkra halinde düzenlenmiştir. Herhangi bir kimsenin haksız yere aranmasının cezai yükümlülüğü vardır.
İçindekiler
- Haksız Arama Suçu Nedir?
- Haksız Arama Suçu Sonucunda Uygulanan Cezai Yaptırım Nedir?
- Haksız Arama Suçu Nitelikli Halleri Nedir?
- Haksız Arama Suçuna Hangi Mahkeme Bakar?
- Haksız Arama Suçu Cezası Adli Para Cezasına Çevrilir Mi?
- Haksız Arama Suçunda Ceza Ertelemesi Olabilir Mi?
- Haksız Arama Suçunda Hükmün Açıklanması Geri Bırakılabilir Mi?
- Haksız Arama Suçu Şikayete Bağlı Suçlar Arasında Yer Alır Mı?
- Haksız Arama Suçu Uzlaşmaya Tabii Suçlar Arasında Yer Alır Mı?
- Haksız Arama Suçu Zamanaşımına Tabii Sayılır Mı?
Haksız Arama Suçu Nedir?
Haksız arama kapsamında TCK 120.maddesinde yasal yollara uygun olmayan bir şekilde herhangi bir kimsenin üstünü ve /veya eşyasını aramanın suç kabul edileceği bildirilmektedir.
Haksız arama suçu hürriyeti kısıtlayıcı bir davranış olarak kabul edildiği için Türk Ceza Kanunun hürriyete karşı suçlar bölümünde değerlendirilir. Herhangi bir bireyin haksız aramaya tabi tutulması söz konusu kişinin hareket özgürlüğünü sınırlayan bir davranıştır. Haksız arama yapılması bireyin bir yerden bir yere gitme hürriyetini engelleyen bir eylemdir.
Haksız aramanın yol açtığı bir başka önemli husus da bireyin özel hayatının gizliliğine zarar verilmesidir. Bireyin ikamet ettiği evde ya da işyerinde yapılan hukuka aykırı aramalar aynı zamanda konut dokunulmazlığı hakkına da zarar veren bir hareketlerdir. Yasal olmayan biçimde bireyin eşyasının haksız aranması, Türk Ceza Kanununda insan onuruna saldırı olarak da değerlendirilebilir.
Haksız Arama Suçu Sonucunda Uygulanan Cezai Yaptırım Nedir?
Haksız arama suçunu gerçekleştiren kamu görevlisine 3 ay ila 1 yıl arasında hapis cezası verilebilir.
Haksız Arama Suçu Nitelikli Halleri Nedir?
Haksız arama suçunun nitelikli halleri konusunda Türk Ceza Kanunu kapsamına giren bir hüküm yoktur.
Haksız arama suçunda bireyin hem üstü hem de eşyası kanuna aykırı biçimde aranmış ise verilecek cezada artırıma gidilebilir.
Haksız arama suçu aynı kişi üzerinde birden fazla sefer gerçekleştirildi ise işlenen suç zincirleme suç müessesi kapsamında incelenir. Böyle bir durumda faile verilen temel ceza ¼ ila 3/4 oranında arttırılabilir.
Haksız arama suçunun bireyin konutunda ya da işyerinde yapılması halinde, haksız arama suçu için verilen temel cezaya, konut dokunulmazlığı ihlali suçu cezası da eklenir.
Haksız arama suçunun gerçekleşmiş olması için eylemi yapan bireyin kamu görevlisi olması gerekir. Aksi halde yani herhangi bir kimsenin üstü ya da eşyası kamu görevlisi olmayan birisi tarafından aranırsa işlenen suç, haksız arama suçu kapsamında değil özel hayatın gizliliğini ihlal suçu kapsamında değerlendirilir ve cezalandırılır
Haksız Arama Suçuna Hangi Mahkeme Bakar?
Haksız arama suçuna bakmakla resmi olarak yetkilendirilen mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Söz konusu suç nerede işlendi ise, o yerde görev yapan asliye ceza mahkemesi tarafından incelenir ve hükme bağlanır.
Haksız Arama Suçu Cezası Adli Para Cezasına Çevrilir Mi?
Haksız arama suçu işleyen kamu görevlisine verilen 3 ay ila 1 yıl arasında hapis cezası, adli para cezasına çevrilebilir. Ancak mahkeme tarafından verilen adli para cezasının ödenmemesi durumunda ceza tekrar hapis cezasına dönüşür. Bu dönüşümden sonra hapis cezası tekrar para cezasına çevrilemez.
Haksız Arama Suçunda Ceza Ertelemesi Olabilir Mi?
Haksız arama suçunun gerçekleşmesi halinde ceza ertelemesi olabilir. Bunun anlamı haksız arama suçu için verilen hapis cezasının belli şartlara bağlı olarak fiilen hapishanede yatılarak, çekilmesinden vazgeçilebileceğidir.
Haksız Arama Suçunda Hükmün Açıklanması Geri Bırakılabilir Mi?
Haksız arama suçu işlendiğinde hükmün açıklanması geri bırakılabilir. Mahkeme hükmünün açıklanmasının geri bırakılması için gerekli şartlar şunlardır:
- Failin daha önceki hayatında sabıka kaydı olmamalıdır.
- Mahkeme tarafından verilen ceza en fazla 2 yıl hapis cezası olmalıdır.
Bu koşulların varlığında, hükmün açıklanmasının geri bırakıldığı süre içinde fail herhangi bir suça karışmaz ise ceza kararı yürürlüğe girmeyebilir.
Haksız Arama Suçu Şikayete Bağlı Suçlar Arasında Yer Alır Mı?
Haksız arama suçunun soruşturulması için mağdurun şikayetçi olması gerekmez. Haksız arama yapıldığını haber alan savcılık makamı resen mahkeme açar. Bu konuda belirlenmiş yasal bir şikayet süresi olmadığı gibi mağdurun şikayetini geri çekmesinin de dava üzerinde etkisi olmaz.
Haksız Arama Suçu Uzlaşmaya Tabii Suçlar Arasında Yer Alır Mı?
Haksız arama suçu uzlaşmaya tabii bir suç değildir. Üçüncü bir tarafın olaya dahil olması ve mağdur ile fail arasında bir anlaşma sağlamaya çalışmasının dava üzerinde bir yetkisi yoktur. Resen dava açan savcılık makamının isteği doğrultusunda yargılama devam edecektir.
Haksız Arama Suçu Zamanaşımına Tabii Sayılır Mı?
Haksız arama suçu zamanaşımına uğrayabilen bir suçtur. Haksız arama yapılmasını takip eden ilk 8 yıl içinde herhangi bir dava açılmamış ya da açılan dava karara bağlanmamış ise zamanaşımı nedeniyle davanın düşer.
- BU MAKALENİN TÜM TELİF HAKLARI AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN’A AİTTİR. İZİN ALINMADAN MAKALELERİMİZİN PAYLAŞILMASI DURUMUNDA YASAL SÜREÇ BAŞLATILACAKTIR.
- MAKALE SİTEMİZDE MAKALERELERİNİN PAYLAŞILMASINI İSTEYEN HUKUKÇU,HUKUK ÖĞRENCİSİ,AVUKAT VE DİĞER BRANŞLARDAN OLAN SİZ DEĞERLİ ARKADAŞLARIMIZ AD -SOYAD VE MAKALELERİNİ av.ibrahimhalilaydin@gmail.com ADRESİNE GÖNDEREBİLİRLER. MAKALELERDE KONU SINIRLAMASI YOKTUR. ANCAK YAZIM KURALLARINA DİKKAT EDİLMESİ RİCA OLUNUR.
- MAKALE İÇERİKLERİ AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN TARAFINDAN ÜRETİLMEKTE OLUP HERHANGİ BİR HUKUKİ TAVSİYE İÇERMEMEKTEDİR. OKUDUĞUNUZ BU MAKALELERE DAYANILARAK YAPTIĞINIZ HUKUKİ İŞLEMLERDE SORUMLULUK KABUL ETMİYORUZ. TAVSİYEMİZ HUKUKİ DESTEK İÇİN BİR AVUKATLA İLETİŞİME GEÇMENİZDİR.
Etiketler
#ailehukuku #cezahukuku #cezakanunu #TürkCezaKanunu #türkiye avukat bitcoin Boşanma Davası boşanma kararı emeklilik FETÖ FETÖ ÜYELİK hukuk devleti ilkesi hukuki danışmanlık Kasten öldürme kripto para kripto para kullanımı kripto para yasal mı KÖTÜ MUAMELE kıdem tazminatı mahkeme malulen emeklilik masumluk karinesi miras hakkı miras hukuku reddi miras SINIRDIŞI EDİLME sorgu SORGUDA AMAÇ SORGULAMA SORUŞTURMA tanıma ve tenfiz turk hukuku turk hukukunda bitcoin türk hukuku URFA AVUKAT vasiyetname Vasiyetnamede saklı payların ihlal edilmesi vasiyetname iptali vekalet vekaletverme yabancı mahkemeler YASAK SORGU İFADE ALMA İŞKENCE