Dolandırıcılık suçu; hileli davranışlarda kendisi ve başkasının yararına olarak bir menfaat elde durumunun bulunması halinde varlığı kabul edilir.
Dolandırıcılık suçu basit dolandırıcılık suçu ve nitelikli dolandırıcılık suçu olarak iki alt başlık altında değerlendirilmektedir. Biz de bu makalemizde bu konuyu iki alt başlık altında incelenmesinin daha uygun olacağına karar verip şöyle bir değerlendirme yaptık;
Basit dolandırıcılık
Dolandırıcılık suçunda aşağıda incelediğimiz nitelikli dolandırıcılık olarak kabul edilen durumların bulunmaması halinde kabul edilen dolandırıcılık şekline basit dolandırıcılık denir.yine burada mağdur aleyhine ve kendi veya başkası lehine bir menfaat elde etme durumu mevcuttur.
Basit dolandırıcılık suçunun takibi şikayete bağlı olmaksızın savcılık tarafından re’sen soruşturulur.basit dolandırıcılık durumunda uzlaştırma hükümleri uygulanabilecektir.
Nitelikli dolandırıcılık
Nitelikli dolandırıcılıkta ;
- Dinin istismar edilmesi,
- Kişinin içinde bulunduğu zor durumdan yararlanılması,
- Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından faydalanılması,
- Kamu kurum veya kuruluşlarının araç olarak kullanılması veya bu kurumların zararına işlenmesi,
- Basın-yayın kuruluşlarının sağladığı kolaylıklardan yararlanarak işlenmesi,
- Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması,
- Ticari faaliyet sırasında işlenmesi,
- Serbest meslek sahibinin mesleğine duyulan güveni kötüye kullanarak işlemesi,
- Sigorta bedelini almak maksadıyla işlenmesi.
Kasten işlenebilen bir suç türüdür olup takibi şikayete bağlı değildir.ayrıca dolandırıcılık suçunun nitelikli hali uzlaştırmaya tabi değildir.
Dolandırıcılık Suçunun Cezası ne kadardır?
Basit Dolandırıcılık Suçunun Cezası
Basit dolandırıcılık suçunun cezası ceza kanunu 157 . maddede yer almaktadır. Basit dolandırıcılığın mevcudiyeti durumunda yargılamayı yapan mahkeme sanık hakkında 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve beşbin güne kadar adli para cezası kararı verebilir. Dikkat edilmesi gereken nokta hapis cezası ve adli para cezasının birlikte hüküm olarak verildiğidir. Yani faile hem hapis cezası hem de adli para cezası aynı anda verilecektir. Faile verilecek adli para cezasının miktarı meydana gelen zararın büyüklüğüne göre belirlenecektir.
Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Cezası
Yeni düzenlemeye göre 24 kasım 2016’dan önce işlenen nitelikli dolandırıcılık suçunda kanun koyucu tarafından 2 yıldan 7 yıla kadar hapis ceza öngürülüştür.
Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası TCK md. 158’de yeniden düzenlenmiştir. Nitelikli dolandırıcılık suçunu işleyen fail, 3 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Ancak aşağıdaki nitelikli dolandırıcılık hallerinde , nitelikli dolandırıcılık suçu cezası alt sınırı 4 yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz;
Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
Bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
Banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
Sigorta bedelini almak maksadıyla,
Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle
Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle.
Dolandırıcılık suçundan adli para cezasına karar verilirken, TCK’nun 158. maddesinin birinci fıkrası uyarınca hükmolunan gün karşılığı para cezası, şartların varlığı halinde takdiri indirim uygulaması da yapıldıktan sonra aynı Kanunun 52. maddesi uyarınca adli para cezasına çevrilecek, ulaşılan cezanın suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olması durumunda adli para cezası, anılan Kanunun 158. maddenin birinci fıkrasının son cümlesi uyarınca suçtan elde edilen menfaatin iki katına çıkarılacaktır (YCGK-K.2013/51).