Son yıllarda ülkemizde yaşanan ekonomik sıkıntılardan dolay birçok vatandaş farklı ülkelere göç etmek istemektedir. Bu ülkelerden birisi belki de birincisi olan Almanya’da işçi hakları üzerine kısa bir makale yazma gereksinimi duyduk.
Almanya’da yer alan sistem Türkiye’ye göre biraz daha karmaşık ve farklıdır. Alman hükümetinin verdiği çeşitli sosyal haklar ve yaptığı çeşitli kesinti vergileri bulunmaktadır. Bunlar ile alakalı tam bilgiye sahip olduğunuzda Almanya’da işçi hakları konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz. Almanya, birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi işçiye ve çalışana oldukça fazla değer vermektedir. Sosyal hakları fazla olan, işsizlik ve emeklilik dönemlerinde vatandaşının yanında olmaya çalışan Almanya’da farklı birçok uygulama bulunmaktadır. Almanya’da çalışan ve 450 Euro üzerinde bir aylık kazancı olan herkes bu haklardan faydalanabilir. Çünkü Almanya’da bu şartı sağlayan kişiler işçi olarak kabul edilir. Alman sosyal güvenlik sigortasına dahil olacak olan kimseler için işsizlik sigortası, sağlık ve emeklilik sigortası yapılmaktadır. Bu durum Almanya’da eğitim görüp öğrenciliğine devam ederken çalışan kişiler için de geçerlidir.
Almanya’da İşçi Hakları: Maaş Ödemeleri
Almanya’da işçi hakları konusunda ilk değinilecek konu maaşlar olacaktır. Maaşlar brüt ücret üzerinden verilmektedir. Yıllık olan brüt ücretin üzerinden maaş ödemesi yapılmaktadır. Yani buradan çıkan sonuç 1. Ay ile son ay aldığınız maaş aynıdır. Aylara göre maaşın azalması veya vergi dilimine girmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Maaştan kesilecek olan vergiler en başta kesilir. Bunlar tüm yıl boyunca maaşa yansıtılır. Bu vergilerin artması veya değişmesi mümkün değildir.
Almanya’da işçi hakları konusunda önemli olan bir diğer kısım ise vergi sınıfıdır. Vergi sınıfı değişken olan kişilerde örnek vermek gerekirse aynı brüt ücrete çalışsalar da ödenecek net maaş değişebilir. Bazı durumlarda kişiler farklı vergi sınıflarında yer alabilir. Bu durumda daha fazla vergi ödeyebilirler. Ailevi durum da yine maaşları etkileyen bir faktördür. Evdeki çocuk sayısı, bakıma muhtaç fertler ve diğer birçok konu maaşın miktarını belirlemektedir.
Maaşa Ek Yapılan Ödemeler Bulunmaktadır
Almanya’da işçi hakları konusunda maaşlardan bahsedebiliriz. Belirtilen net maaş miktarlarına ek olarak ödeme de yapılmaktadır. Bunlardan birisi çocuk ödemeleridir. Çocuklarınız için devlet bir miktar ödeme yapabilmektedir. Çocuk bakım ve yetiştirme parası gibi yeni doğan çocuklar için de destekler vardır. Ayrıca okul desteği ve gıda yardımı da Almanya’da maaşa ek olarak verilen desteklerden sadece birkaçıdır. Normal sigortalı çalışan bir kişi ortalama senelik olarak 2000 ile 15000 Euro arasında bir destek alabilir. Bu miktar çocuk sayısı, maaş, vergi dilimi gibi faktörlere bağlı olarak değişebilmektedir.
Maaştan Kesilen Vergiler ve Miktarları
Almanya’da işçi hakları konusunda araştırma yaptıktan sonra maaşlı çalışmaya başladıysanız brüt maaşınızdan kesilecek bazı vergiler vardır. Bunlardan ilki sağlık sigorta primidir. Sağlık priminiz otomatik olarak her ay düşecektir. Bir diğeri ise işsizlik sigortasıdır. İşten çıkarıldığınızda devletten bir miktar maaş almanız bu sigorta sayesinde gerçekleşir. Emeklilik sigortası ise emekli olmanız ve emeklilik sonunda para alabilmeniz için kesilen vergidir. Genel olarak bu şekilde olan vergiler, vatandaşların sınıflara ayrılması ile tahsil edilir. Almanya’da 6 farklı sınıf olduğu ifade edilebilir. Almanya’da işçi hakları konusunda bu 6 sınıfın hangisinde olduğunuz çok önemlidir.
Almanya’ya ilk defa gelenler genel olarak 1 veya 4. Vergi diliminde çalışmaya başlar. Bu vergi dilimleri hem getirisi düşük hem de sosyal hakkı az olan vergi dilimleridir. Bir süre çalıştıktan sonra vergi diliminizi değiştirmeniz gerekebilir. Eşiniz çalışmıyor ise vergi diliminiz 3 olur. Çalışıyor ise 5 olacaktır. Burada seçim yaparken ve sigorta durumunuzu takip ederken destek almanız gerekebilir.
İzinler ve Raporlu Günler
Almanya’da işçi hakları konusunda bir diğer önemli konu ise yıllık izinlerdir. Yıllık izin süreli sınırlandırılmıştır. Örnek vermek gerekirse haftada 5 gün çalışan kişinin yılda en az 20 gün izin yapması gerekir. Haftada 6 gün çalışan kişi ise 24 gün izin hakkında sahiptir. Yıllık izin için bunlar belirtilen alt limitlerdir. Şirketiniz daha fazla izin de verebilir. Yıllık izinleri kullanmanız için tanınan süre 31 Mart olarak belirlenmiştir. Bu tarihe kadar mutlaka izinleri kullanmanız gerekmektedir. Eğer kullanmaz iseniz izniniz bir sonraki yıla devir eder. Bir sonraki yıl kullanma hakkınız doğacaktır.
Rapor yerine hastalık izni Almanya’da yaygındır. Eğer hasta iseniz 3 gün hastalık izni alabilirsiniz. Raporlu olmanız halinde ilk 6 hafta maaşınızı tam alırsınız. Doğum izni de yine yasal olarak koruma altındadır. 6 hafta öncesine kadar anne adayına izin verilebilmektedir. Doğumdan sonra ise 8 hafta anne adayının çalışması yasaktır. Doğum izni devam ederken maaşın %67’si alınabilir. Burada alt limit 300 Euro olarak belirlenmiştir.
Almanya’da İşten Çıkarılma Durumu
Kadrolu veya taşeron olarak çalışmak mümkündür. Eğer 18 ayı tamamlarsanız işveren sizi kadroya almak zorundadır. Kadrolu olduktan sonra 6 ay boyunca işveren sebep sunmadan sizi çıkarabilir. 6 ay dolduktan sonra çıkarmak istendiğinizde 3 ay ihbar süresi vardır. Eğer 15 yıldan fazladır çalışıyorsanız ihbar 7 aya kadar çıkabilir. Bu süreyi tamamlamadan işveren sizi işten çıkaramaz. Eğer işvereniniz sizi normal şekilde çıkarmadıysa dava yolu açıktır. Ayrıca sizi usule aykırı çalıştırıyor ve zamanında izinlerinizi kullandırmıyorsa bu durumda da işvereni dava edebilirsiniz. Rapor para ödemesi yapmayan, rapor durumunda kesinti yapan işveren için de işçi hakları ciddi anlamda korunmaktadır.
Hukuki Danışmanlık ve Avukatlık Hizmetleri İçin
+905427618406
Av.ibrahimhalilaydin@gmail.com
Şanlıurfa avukat İbrahim Halil Aydın
Alman ya da işçi ücretleri işçinin Diplomasına,Mesleki Unvanına,Mesleki Kıdemine ve Medeni Durumuna göre mi belirleniyor?
Türkiye de aktif ve emekli işçi için hiçbir kriter yok.Bütün işçiler aylık maaş belirlemesinde diplomasız,kıdemsiz,unvansız ve bekardır.