Miras davasında kadının payı, eşi öldükten sonra mirasçıların kimler olduğuna göre değişir. Eğer ölen kocanın çocuğu varsa, kadının mirastaki pay hakkı 4’te 1’dir. Kadının ölen eşinin çocuğu yoksa, buna karşılık babası, annesi ve kardeşleri varsa, kadın mirasın yarısını alır. Ölen kocanın nenesi, dedesi, amca, dayı, hala ve teyzesi varsa, bu durumda sağ olan karısının mirastaki payı 4’te 3’tür. Ölen kocanın hiçbir akrabası hayatta değilse, kadın, mirasın tamamını alır.
Eşi Ölen Kadının Çocuğu Yoksa Miras Nasıl Pay Olur?
Eşi ölen kadının mirastan doğan hakkı, çocuğunun olup olmamasına göre değişir. Eğer ölen kocanın çocuğu varsa, kadın, intikal eden mirasın dörtte birini alır. Eğer kocanın çocuğu yoksa, mirasın yarısı kadının, diğer yarısı da kocanın hayatta kalan ana ve babasınındır. Boşanma davası devam ederken eşlerden biri vefat ederse, evlilik ölüm dolayısıyla sona erer. Ölen eşin mirasçıları, kusurlu olan tarafın belirlenmesi için mevcut boşanma davasını yürütebilirler. Dava sonucuna göre sağ kalan eşin ölen eşinden kalan mirastan pay alıp alamayacağı netlik kazanır.
TMK 181’de boşanan eşlerin birbirinin mirasçısı olamayacağı belirtilmiştir. Boşanmadan önce kendilerine tanınmış vasiyetname gibi haklardan da mahrum kalmaları söz konusudur. Boşanma davası devam ederken ölen eşin mirasçıları sağ kalan eşin kusurunu ispatlarsalar, bu durumda TMK 181. geçerli olacaktır. Dava sonunda eğer sağ kalan eş kusurlu bulunursa, bu durumda mirasçılık sıfatını kaybetmiş olur. Eşler arasında kural olarak evlilik süresinde edinilmiş mal rejimi uygulanır. Kural gereği, evlilik süresince edinilen tüm mallar eşlerin ortak malı olarak kabul edilir. Miras kalan mallar evlilik süresinde edinilmemiş ise bu mallar kişisel mal olarak geçer. Kişisel malların boşanma halinde paylaşılması söz konusu değildir. Boşanmada miras kalmış mallar, mal paylaşımı içinde değerlendirilmez. Eşler, boşandıkları eşlerine, kalan miras üzerinde hak iddia edemez.
Kocası Ölen Kadın Kayınpederine Mirasçı olabilir mi?
Kadının kayınpederi öldüğü zaman yalnızca oğlu mirasçısıdır. Şayet kadının kocası babasından önce vefat ederse, kayınpeder öldüğü zaman yine kadın kayın pederine mirasçı olamaz. Kocası kayınpederinden sonra ölürse, kocası öldüğü andan itibaren kadın kayınpederinin mirasına dolaylı olarak mirasçı olur. Bunun sebebi ise kayınpederin öldüğü zaman mirasının oğluna geçmesidir. Kayınpederden Kocasına geçen mirası da kadın, kocası öldüğü takdirde kalan mirası, mirasçı olarak takip edebilir.
Eşi Ölen Kadının Mirastaki payı kaçtır?
Eşi ölen kadın, Türk Medeni Kanununa göre kocasının yasal mirasçılardandır. Bir kişi öldüğünde eşi hayatta ise, ölen eşinin yasal mirasçısıdır. Sağ kalan eş miras hukukuna göre saklı paylı mirasçı olarak adlandırılır. Kadının ölen eşine mirasçı olabilmesi için ölüm tarihinde sağ olması şarttır. Ayrıca miras bırakan kocanın öldüğü tarihte, eşlerin evli olmaları gerekir. Eğer evlilik boşanma ile sona ermişse, sağ kalan kadın, boşanmış olduğu eşine mirasçı olamaz. Boşanmış eşler hiçbir suret de birbirlerinden mirasçı olarak hak talep edemezler. Bu karar, boşanma davası sürerken geçerli değildir.
Miras hakkının doğması için eşlerin resmi nikahla evli olması gerekir. İmam nikahı ve benzeri birliktelikler nikah akdi olarak değerlendirilmediği için resmi nikah harici birlikte yaşayanlar, birbirlerine mirasçı olamazlar. Benzer şekilde nişanlılar da birbirlerinin mirasçı değillerdir. Sağ kalan eşin ölen eşten mirasçı olarak hak talep edebilmesi için resmi nikahın varlığı şarttır. Nikah akdi eşler arasındaki mirasçılık sıfatının devam etmesini sağlayan tek faktördür. Mirasçılık sıfatını sonlandıran durumlar da kadının mirasçı olarak hak talep edebilmesine engeldir. Bunlar:
- Sağ kalan eşin mirastan feragat etmesi,
- Mirası ret etmesi,
- Mirastan yoksunluk
- Kanunen mirasçılıktan çıkarılması.
Kadının tek başına mirasçı olma durumu
Kadının ölen kocasından intikal edecek mirası tek başına alabilmesi için miras bırakanın çocukları, torunları, ana-baba ve kardeşleri ile üçüncü zümre akrabalarının (dede, nine, amca, hala vb.) hayatta olmaması gerekir. Bu koşullar çerçevesinde kadın, miras bırakanın bütün mal varlığının tek varisi olur. Diğer deyişle, miras bırakan eşin evli olduğu eşinden başka yaşayan hiçbir yasal mirasçısı yoksa, hayatta olan karısı mirasın tek sahibi olur.
Boşanma Davası Devam Ederken Eşin Ölmesi
Eşler arasındaki boşanma davası devam ederken eşlerden biri vefat ederse, bu durum sağ kalan eşin miras hakkını ortadan kaldırmaz. Tarafların boşanması resmi olarak henüz gerçekleşmediği için sağ kalan eş, ölen eşin yasal mirasçısı olacaktır. Yasal mirasçı olan eş, mirası, ölen eşin, varsa çocukları ve birinci derece akrabaları ile paylaşır. Eğer hayatta kalan eşin boşanmada kusurlu olduğu, ölen eşin akrabaları tarafından ispatlanırsa, kusur tespiti istenir, Aile Mahkemesi’nden çıkan kararı Sulh Hukuk Mahkemesine sunan akrabalar, hayatta kalan eşin, yasal mirasçı listesinden çıkarılmasını isteyebilirler.
Çalışmayan Kadının Mirastaki payı
Kadının çalışması ya da çalışmaması, mirastan alacağı pay oranına doğrudan etki etmez. Miras hukukuna göre, miras bırakanın eşi, çalışıyor ya da çalışmıyor olsa da yasal mirasçı olarak kabul edilir. Miras bölüşümü, miras bırakanın diğer varislerinin de belirlenmesinden sonra netlik kazanır. Türk Medeni Kanunu’nun “edinilmiş mallara katılma rejimi” maddesinde, evlilik süresi içinde kazanılan malların tamamına, çalışmayan eşin de katkıda bulunduğu kabul edilmiştir. Bu durum, miras payının belirlenmesine de etki eder. Kanuna göre, ev işleri ve yakınların bakımını üstlenme gibi katkılar, ekonomik getirisi olan diğer işlerle aynı değerde kabul edilmiştir.