Marka hakkına tecavüzün yaptırımı

Marka hakkına tecavüzün yaptırımı konusundaki kanun, SMK’ un  30. Maddesinde düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre her bir fiil için farklı yaptırımlar uygulanır. Bu yaptırımlar şunlardır:

• Kendisine ait olmayan bir markanın kanunla koruma altına alınmış haklarına tecavüz ederek mal üretimi yapan, hizmet alanında o markayı kullanan, marka altına üretilen ürünlerin satış ve dağıtımını yapan her kişi için bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar da adli para cezası uygulanır.
• Markanın koruması olarak belirtilmiş işareti, bulunduğu ürünlerin üzerinden izinsiz olarak kaldıran kişi, bir yıl ile üç yıl arası hapis istemiyle yargılanır, ayrıca tescilli olan markanın işaretini ya da sembolünü değiştirilmenin cezası da beş bin gün adli para cezasıdır.
• Bir kişi ya da kurum üzerine tescilli olan markayı üzerinde hiçbir yasal yetkisi olmadığı halde bir başkasının kullanımına devreden kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis istemiyle yargılanır. Bu suçun diğer hukuki cezası da beş bin güne kadar verilebilen adli para cezasıdır.
• Bir markanın yasalar çerçevesinde belirlenmiş haklarına tecavüz eden herkes, hapis ve adli para cezası almaktadır. uygulanacaktır.  Bu suçlar şayet tüzel kişilik hüviyeti içinde işlenirse, markayı korumak adına ek olarak güvenlik tedbirlerine de başvurulabilir. Marka haklarına yönelik ihlal suçlarının cezalandırılabilmesi için markanın Türkiye’de tescil edilmiş olması gerekir

Marka hakkına tecavüz olarak değerlendirilen eylemler

• Birbirinin aynı olan ya da benzeyen mal ya da hizmeti tescilli marka ile ilişkili durumda göstermek ve bunu ima eden işaretler kullanmak.
• Tescil edilmiş bir markanın itibarını zedeleyecek ya da markanın ayırt edici özelliklerine zarar verecek herhangi bir fiil, marka hakkına tecavüz suçu olarak değerlendirilir.
• Markanın birebir aynısını taklit ederek, piyasayı yanıltmak.
• Taklit edilen marka üzerinden üretilen ürün ya da hizmetleri satmak, dağıtmak, piyasaya sunmak, ithal, ihraç etmek, ticari amaçla kullanmak ve bu ürüne dair resmi anlaşmalar yapmak.
• Lisans yoluyla verilmiş marka kullanım hakkını izinsiz olarak genişletmek veya bu hakları başka kişilere devretmek.
• Markanın logosunu izinsiz olarak mal veya ambalaj üzerine basmak, işaretli bu malları piyasaya sürmek, teslimat sözü vermek, bu amaçlar doğrultusunda o malları stoklamak, taklit işaret altındaki malları veya hizmetleri ticari faaliyet konusu edinmek.
• Markayı kullanma hakkının olmamasına rağmen, internet ortamında ticari faaliyet konusu yaratacak biçimde sunmak, alıcıları o markaya yönlendirmek, anahtar sözcük biçiminde ya da odak kelime olarak kullanmak.
• Konuya ilişkin markanın izinsiz olarak bir başka kişi ya da kuruluşlar tarafından Ticaret unvanı ya da işletme adı olarak kullanılması.

• markayı hiçbir yasal yetki olmadan reklam faaliyetlerinde kullanmak ve bundan maddi manevi menfaat elde etmek.

Marka hakkına tecavüz suçlarından dolayı el konulan suça konu eşyalar, ebadı veya yoğunluğundan ötürü emanet bürosunda muhafaza edilemeyecek durumda olursa, Cumhuriyet savcısının talimatıyla birlikte numune alındıktan sonra geri kalan suça konu eşyalar bölgedeki maliye teşkilatına gönderilir.

Marka Tecavüzüne Karşı Nasıl Hak Aranır?

SMK m. 149’A göre, marka hakkı tecavüze uğrayan hak sahibi, yetkili mahkemelere başvurarak hukuk davası başlatabilir. Açılan davalarda Marka hakkını elinde bulunduran kişinin mahkemeden talep edebileceği yaptırımlar şunlardır:

• Eyleme konu olan tecavüzün belgelenmesi: Marka sahibi, marka hakkına tecavüzün olup olmadığına dair tespiti yetkili mahkemeden talep edebilir. Açılan bu tespit davası tek başına değil, diğer taleplerle birlikte olmalıdır
• Muhtemel tecavüzün engellenmesi: Marka sahibi, mahkemeden, üçüncü kişilerin marka hakkına tecavüz teşkil edebilecek fiillerde bulunmasına engel olunmasını talep edebilir. Bu dava, tecavüz başlamadan önce ya da devam ederken fiili önlemek için açılabilir.
• Tecavüz fiillerini durdurmak: Marka sahibi, markasından doğan haklarına yönelik devam eden tecavüz fiillerinin durdurulmasını talep edebilir.
• Tazminat: Marka sahibi, mahkeme tarafından haklarına tecavüz ettiği kesinleştirilen kişi ya da kuruluştan, maddi, manevi ve itibari zararlarının hepsinin tazmin edilmesini talep edebilir.
• Tecavüze konu olan mallar ve ilgili araçlara el konulması, değiştirilmesi veya imhası: Tecavüz fiilini oluşturan ürünler ve bu ürünlerin üretiminde kullanılan cihaz, makine türü araçlara el konulması, zarara uğrayan hak sahibinin talepleri arasında olabilir. Tüm mahkeme masraflarının tecavüz eden tarafından karşılanması koşuluyla, ilgili malların üzerindeki markaya ait işaretlerin silinmesi ve üretimde kullanılan araçların imhası, yine hak sahibi tarafından talep edilebilir. Marka sahibi, bu taleplerine ek olarak tecavüz filli içinde yer alan ürün, cihaz ve makinelerin mülkiyet hakkının kendisine verilmesini de talep edebilir.
• Kararın İlanı: Marka sahibi, tüm masrafların tecavüz edenden alınması koşuluyla, kesinleşmiş mahkeme kararının günlük gazete ve benzeri yayın organlarında ilan edilmesini isteyebilir. İlan edilen kararın, konuya muhatap olan üçüncü kişilere de tebliğ edilmesini talep etmek, marka sahibinin yasal hakkıdır.