Verileri yok etmeme yani yasal yöntemler kullanılarak kayıt altına alınan verilerin yok edilmesi çalışmasının yasal süreler içinde yapılmaması Türk Ceza Kanunu uyarınca suç teşkil etmektedir. Verileri yok etmeme suçu 5237 Türk Ceza Kanunu 2. Kısım 9. Bölümde yer alan “ Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar” kapsamında 138.maddede 2 fıkra halinde belirtilmiştir. Verileri yok etmeme suçu için TCK kapsamında belirlenen ceza, hapis cezasıdır.

Söz konusu maddede belirtilen veriler, kişisel verileri kapsamaktadır. Kişisel verinin yasal tanımı ise “kimliği bilenen ya da bilinebilecek gerçek bireye ait bütün bilgiler” şeklindedir. Bu bilgilere örnek olabilecek veriler şunlardır:

Bireyin kimlik bilgileri
Bireyin fotoğrafı
Banka bilgileri
Ev adresi
E-posta şifresi vb.

İçindekiler

Verileri Yok Etmeme Suçu Nedir?
Verileri Yok Etmeme Suçuna Ceza Verilmesi İle Korunan Haklar Nelerdir?
Verileri Yok Etmeme Suçunun Faili ve Mağduru Kimdir?
Verileri Yok Etmeme Sonucunda Uygulanan Cezai Yaptırım Nedir?
Verileri Yok Etmeme Suçunun Nitelikli Halleri Nedir?
Verileri Yok Etmeme Suçunun Maddi Unsuru Nedir?
Verileri Yok Etmeme Suçunun Manevi Unsuru Nedir?
Verileri Yok Etmeme Suçunun Özel Görünüş Biçimleri Nedir?
Verileri Yok Etmeme Suçuna Hangi Mahkeme Bakar?
Verileri Yok Etmeme Suçunun Cezası İçin Ön Ödeme Yapılabilir Mi?
Verileri Yok Etmeme Suçu İçin Verilen Ceza Adli Para Cezasına Çevrilir Mi?
Verileri Yok Etmeme Suçu İçin Ceza Ertelemesi Olabilir Mi?
Verileri Yok Etmeme Suçu İçin Hükmün Açıklanması Geri Bırakılabilir Mi?
Verileri Yok Etmeme Suçu Şikayete Bağlı Suçlar Arasında Yer Alır Mı?
Verileri Yok Etmeme Suçu Uzlaşmaya Tabii Suçlar Arasında Yer Alır Mı?
Verileri Yok Etmeme Suçu Zamanaşımına Tabii Sayılır Mı?

Verileri Yok Etmeme Suçu Nedir?

Verileri yok etmeme suçu için belirlenen kanun maddesine göre, yasal yollarla kayıt altına alınmış verilerin kanuni olarak belirlenen zaman dilimi içinde imha edilmemiş olması diğer suçlardan bağımsız, kendi başına ayrı bir suç olarak değerlendirilir. Kişisel verilerin gerekli süre içinde yok edilmemesi durumunda bu işle görevli çalışanların görevlerini kasıtlı olarak yapmadıkları düşünülür.

Yok edilmeyen verilerin yasal olmayan yollarla kayıt altına alınmış olması bir başka suç konusudur. Aynı şekilde yok edilmesi gereken süre içinde verilerin yok edilmemesini takiben ilgili bilgilerin bir başkasına verilmesi, yayılmasının sağlanması ya da ele geçirilmesi halinde TCK 136.maddede tanımlanan kişisel verileri ele geçirme, yayma veya başkasına verme suçu işlenmiş kabul edilir. Bu madde gereği yasal işlemler yürürlüğe konur.

Verileri Yok Etmeme Suçuna Ceza Verilmesi İle Korunan Haklar Nelerdir?

Kişisel verilerin yasal yollarla elde edildikten sonra yasal olarak belirlenen süre bitiminde yok edilmemesinin suç sayılması ile vatandaşa Anayasa ile tanınan ‘’kişisel verilerin korunması hakkı’’ korunmuş olur.

Anayasanın 20 maddesinde belirtildiği üzere, aile hayatına ve özel hayatına saygı gösterilmesini istemek herkesin en doğal hakkıdır. Yine anayasada hiç kimsenin özel hayatının ve aile hayatının gizliliğine dokunulamayacağı da açıkça belirtilmiştir.

Verileri Yok Etmeme Suçunun Faili ve Mağduru Kimdir?

Verileri yok etmeme suçu için Türk Ceza Kanununda fail olabilecek kişi suçun işlenmesini sağlayan bireydir. Söz konusu suç belli özel durumlardaki bireyler tarafından işlenebilir. Örneğin bir doktor hastasına ait özel sağlık durumu hakkında bilgilere sahip olabilir. Bireyin kişisel hesabı ile ilgili bilgiler de banka çalışanı tarafından bilinebilir. Söz konusu verilerin yasal süre içinde yok edilememesi durumunda bu kişiler suçun faili olabilir.

Verileri yok etmeme suçunda mağdur kabul edilen birey, bahse konu faaliyet sebebiyle anayasal hakkı ihlal edilen kişidir. Bu konuda yasalar kapsamında özel bir bilgi bulunmamaktadır. Herkes mağdur olabilir.

Verileri Yok Etmeme Sonucunda Uygulanan Cezai Yaptırım Nedir?

Verileri yok etmeme suçunun işlenmesi durumunda uygun görülebilecek ceza TCK 138 maddede belirtilmiştir. Bu madde uyarınca, bahse konu suç için verilecek temel ceza 1 yıl ila 2 yıl arasında hapis cezası olarak hükme bağlanmıştır.

Verileri Yok Etmeme Suçunun Nitelikli Halleri Nedir?

TCK 138 madde 2 fıkrası uyarınca, yok edilmesi gereken süre zarfında yok edilmeyen verilerin konusu Ceza Muhakemesi Yasalarınca yok edilmesi gerekli veriler ise, verilecek ceza hükme bağlanan temel cezanın 1 katı arttırılır. Bu durumda 1 yıl ila 2 yıl arasında değişen temel cezanın süresi 2 yıl ila 4 yıl arası hapis cezası haline gelir.

Verileri Yok Etmeme Suçunun Maddi Unsuru Nedir?

Verileri yok etmek denildiği zaman anlatılmaya çalışılan durumlar şunlardır:

Fiziksel olarak var olan evrakların tekrar elde edilemeyecek şekilde tamamen yok edilmesi
İnternet ortamında bulunan bilgilerin, hiçbir kopyasına ulaşılamayacak biçimde ortadan kaldırılması

Verilerden sorumlu çalışan ortadan kaldırılması gereken verilerin ulaşılamaz ve kullanılamaz hale getirilebilmesi için gerekli olan bütün teknik ve idari tedbirleri alarak, imha işlemini sonuna kadar yürütmekle sorumludur.

Verileri yok etmekle görevli kişinin görevini yapmaması halinde bahse konu suç ihmal suçu için bir örnek teşkil edebilir. Ayrıca verileri yok etmeme suçu sürekli suçlar arasında yer almaktadır.

Kişisel Verilerin Anonim Hale Getirilmesi

Kişisel veriler, anonim hale de getirilebilir. Kişisel verilerin anonim hale getirilmesi denildiğinde kast edilen durum, bireye at özel verilerin diğer verilerle eşleştirilebildiği halde hiçbir şekilde hangi gerçek kişiye ait olduğunun bilinmeyecek duruma getirilmesidir. Konu ile ilgili olarak görev yapan veri sorumlusu bireysel verilerin anonim hale getirilebilmesi ile ilgili bütün teknik ve idari önlemleri almak zorundadır. Aksi takdirde kişisel verilerin yok edilmemesi suçu nedeniyle TCK 138 madde uyarınca ceza alabilir.

Verileri Yok Etmeme Suçunun Manevi Unsuru Nedir?

Verileri yok etmeme suçunun taksirle işlenebileceğine dair herhangi bir yasal düzenleme yoktur. Bunun esas nedeni, verileri yok etmeme suçunun ancak kasıtlı olarak işleneceğinin kabul edilmesidir. Verileri yok etmeme suçu genel kast ya da olası kast ile işlenmiş olabilir.

Yasal olarak herhangi bir suçun kasıtlı işlenmesi, yasal olarak suç kapsamında değerlendirilen bir eylemin sebep olacağı sonuçların bilinerek ve isteyerek yapılmasıdır. Suçun kasıtlı olarak işlendiğinin kabul edilmesi için aşağıdaki unsurların birlikte varlığı aranır.

Öngörülebilirlik ve Öngörme

Herhangi bir eylemin suç olarak kabul edilebilmesi için sonucun normal kriterlere sahip, ortalama zekada bir birey için öngörülebilir olması gereklidir. Normal kriterlere sahip kişiler için söz konusu eylemin ve sonucun öngörülemez olması halinde, suç işlenirken kasıtlı davranılmış olduğu söylenemez.

Suç eyleminin kasıtlı olup olmaması, suç işleyen fail veya faillerin söz konusu eylemi gerçekleştirme sırasında sahip olduğu kararlılığı ve failin kötü niyetini ortaya koyan bir kriterdir. Fail suç eylemini kasıtlı olarak gerçekleştirdiğinde suçun doğuracağı sonucu görmüş ve kabul etmiş olmalıdır.

Neticeyi İsteme

Türk Ceza Kanunu 21. Maddesi uyarınca suçun kasıtlı olduğundan bahsedilebilmesi için failin suçun sebep olacağı sonucu istediğini ya da kabul ettiğinin araştırılması istenir. Sanığın suçlu olarak değerlendirilebilmesi için vereceği zararı bilerek ve isteyerek suç eylemini gerçekleştirmiş olması gerekir.

Verileri Yok Etmeme Suçunun Özel Görünüş Biçimleri Nedir?

Verileri yok etmeme suçunun özel görünüş biçimleri aşağıdaki gibi incelenebilir:

Teşebbüs

Herhangi bir suçun işlenmesi sonucunda yasal olarak belirlenen teşebbüs hükümlerinin yürürlüğe konulabilmesi için, söz konusu suç eyleminin bölümlere ayrılabilmesi gerekir. Oysaki verileri yok etmeme suçu belli bölümlere ayrılamaz. Bu nedenle bahse konu suçun teşebbüs kabul edilebilecek bir yönü bulunmaz.

İştirak

Verileri yok etmeme suçu bir tek kişi tarafından işlenebileceği gibi birkaç kişi tarafından da işlenebilir. Bu açıdan bakıldığında suç olarak kabul edilen eylem, birden fazla kişi tarafından işlenerek iştirak hükümleri kapsamında değerlendirilebilir. Böyle hallerde suça iştirak eden her birey ayrı ayrı fail olarak kabul edilir. Bütün failler bireysel olarak ayrı ayrı ceza alır.

Suça iştirak genel tanımı itibariyle, bir kişi tarafından işlenebilecek suçun birden fazla birey tarafından ortaklaşa işlenmesidir.

İçtima

İçtima bireyin birden çok suç işlemesi ve bu suretle ceza kanununa birden fazla sefer karşı gelmesi durumunda, işlediği bütün suçlardan sorumlu olması halidir. Aynı şekilde fail tek bir suç faaliyeti ile bireyin birden fazla anayasal hakkının zarar görmesine yol açması gibi durumlarda da içtima halinin gerçekleştiğinden bahsedilebilir.

Böyle durumlarda fail veya failler zincirleme suç hükümlerine göre yargılanır.

Verileri Yok Etmeme Suçunun Cezası İçin Ön Ödeme Yapılabilir Mi?

Türk Ceza Kanununun 75 maddesinde ön ödeme ile ilgili hükümler yer alır. Bu madde uyarınca herhangi bir cezanın ön ödeme kapsamında olması için gereken koşullar şunlardır:

Suç için uygun görülen cezanın yalnızca adli para cezası olması
Suç için uygun görülen ceza için verilen hapis cezasının en fazla 6 ay olması

Yukarıda belirtilen bilgiler göz önüne alındığında verileri yok etmeme suçu için verilen cezanın ön ödeme kapsamında değerlendirilemeyeceği görülür. Verileri yok etmeme suçu ön ödeme kapsamında değildir.

Verileri Yok Etmeme Suçuna Hangi Mahkeme Bakar?

Verileri yok etmeme suçu hakkında karar verebilecek resmi mahkeme asliye ceza mahkemeleridir. Verileri yok etmeme suçunun birden çok işlenmesi halinde yani zincirleme suç işlenmesi durumunda davaya bakmakla görevli mahkeme suçun en son işlendiği yerde görevli asliye ceza mahkemesidir.

Verileri Yok Etmeme Suçu İçin Verilen Ceza Adli Para Cezasına Çevrilir Mi?

Verileri yok etmeme suçu hakimin takdir yetkisine bağlı olarak ve verilen cezanın süresine bağlı olarak adli para cezasına çevrilebilir. Failin söz konusu parayı ödeyememesi halinde ceza tekrar hapis cezasına çevrilir. İkinci kez hapis cezasına çevrilen cezanın tekrar adli para cezasına çevrilmesi söz konusu değildir.

Hakimin verilen hapis cezasını adli para cezasına çevirmesi inisiyatifine bağlıdır. Bu nedenle verileri yok etmeme gibi suçların savunması yapılırken konunun uzmanı bir avukattan yardım alınması ilerleyen süreçlerde ortaya çıkabilecek mağduriyetlerin önüne geçilmesi bakımından önemlidir.

Verileri Yok Etmeme Suçu İçin Ceza Ertelemesi Olabilir Mi?

Verileri yok etmeme suçunun işlenmesi halinde hükme bağlanan hapis cezasının, hapishanede fiilen yatmadan geçirilmesi ceza ertelemesinden yararlanılarak mümkün olabilir. Böyle durumlarda failin hapse girmesinden şartlı olarak vazgeçilebilir. Mahkeme tarafından verilen zaman zarfında failin herhangi bir suça karışmaması durumunda verilen cezai hüküm ortadan kalkabilir.

Verileri Yok Etmeme Suçu İçin Hükmün Açıklanması Geri Bırakılabilir Mi?

Verileri yok etmeme suçunun işlenmesi halinde hükmün açıklanması geri bırakılabilir. Bunun için bazı şartları yerine getirilmesi gereklidir. Söz gelimi hükmün açıklanmasının geri bırakılabilmesi için failin daha önceki yaşamına ait sabıkası olmamalıdır. Ayrıca hakimin duruşma esnasında failin bu suçu işlemekten dolayı pişman olduğunu ve tekrar aynı suçu işlemeyeceğine dair bir kanaat edinmesi gereklidir.

Cezanın ertelenmesi ya da hükmün açıklanmasını geri bırakılması gibi avantajlardan yararlanılabilmesi için yapılan savunmanın profesyonel ve bilinçli bir şekilde yürütülmesi önemlidir. Bu nedenle konunun uzmanı bir avukatla işbirliği yapılması uygun olacaktır.

Verileri Yok Etmeme Suçu Şikayete Bağlı Suçlar Arasında Yer Alır Mı?

Verileri yok etmeme suçu şikayete bağlı suçlar kapsamında değerlendirilmez. Verilerin belirlenen yasal süre zarfında yok edilmediğinden haberdar olan savcılık makamının konu hakkında resen mahkeme açma yetkisi vardır. Bununla birlikte savcılık makamının konudan haberdar olmaması durumunda mağdur bireyin de şikayette bulunarak dava açma hakkı vardır.

Verileri yok etmeme suçu nedeniyle mağdur olan bireyin davadan vazgeçmesi, mahkemenin gidişatı üzerinde etkili olmaz.

Verileri Yok Etmeme Suçu Uzlaşmaya Tabii Suçlar Arasında Yer Alır Mı?

Verileri yok etmeme suçu şikayete bağlı suçlar arasında yer almadığı gibi uzlaşmaya bağlı suçlar arasında da değildir. Verileri yok etmekle görevli kişinin görevini yapmaması nedeni ile mağdur olan şahıs veya şahıslar kendi aralarında anlaşma sağlasalar dahi, bu durum mahkemenin ilerleyişi üzerinde etkili değildir.

Verileri Yok Etmeme Suçu Zamanaşımına Tabii Sayılır Mı?

Verileri yok etmeme suçu için yasal olarak belirtilen zaman aralığı suçun işlenmesini takip eden 8 yıldır. Suçun işlenmesini takip eden 8 yıl içinde konu ile ilgili herhangi bir kanuni işlem yapılmamış, dava açılmamış ya da yürürlüğe giren dava sonuçlanmamış ise zamanaşımı nedeni ile dava düşer.

BU MAKALENİN TÜM TELİF HAKLARI AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN’A AİTTİR. İZİN ALINMADAN MAKALELERİMİZİN PAYLAŞILMASI DURUMUNDA YASAL SÜREÇ BAŞLATILACAKTIR.

MAKALE SİTEMİZDE MAKALERELERİNİN PAYLAŞILMASINI İSTEYEN HUKUKÇU,HUKUK ÖĞRENCİSİ,AVUKAT VE DİĞER BRANŞLARDAN OLAN SİZ DEĞERLİ ARKADAŞLARIMIZ AD -SOYAD VE MAKALELERİNİ av.ibrahimhalilaydin@gmail.com ADRESİNE GÖNDEREBİLİRLER. MAKALELERDE KONU SINIRLAMASI YOKTUR. ANCAK YAZIM KURALLARINA DİKKAT EDİLMESİ RİCA OLUNUR.

MAKALE İÇERİKLERİ AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN TARAFINDAN ÜRETİLMEKTE OLUP HERHANGİ BİR HUKUKİ TAVSİYE İÇERMEMEKTEDİR. OKUDUĞUNUZ BU MAKALELERE DAYANILARAK YAPTIĞINIZ HUKUKİ İŞLEMLERDE SORUMLULUK KABUL ETMİYORUZ. TAVSİYEMİZ HUKUKİ DESTEK İÇİN BİR AVUKATLA İLETİŞİME GEÇMENİZDİR.

Etiketler

#ailehukuku #cezahukuku #cezakanunu #TürkCezaKanunu #türkiye avukat bitcoin Boşanma Davası boşanma kararı emeklilik FETÖ FETÖ ÜYELİK hukuk devleti ilkesi hukuki danışmanlık Kasten öldürme kripto para kripto para kullanımı kripto para yasal mı KÖTÜ MUAMELE kıdem tazminatı mahkeme malulen emeklilik masumluk karinesi miras hakkı miras hukuku reddi miras SINIRDIŞI EDİLME sorgu SORGUDA AMAÇ SORGULAMA SORUŞTURMA tanıma ve tenfiz turk hukuku turk hukukunda bitcoin türk hukuku URFA AVUKAT vasiyetname Vasiyetnamede saklı payların ihlal edilmesi vasiyetname iptali vekalet vekaletverme yabancı mahkemeler YASAK SORGU İFADE ALMA İŞKENCE

Verileri Yok Etmeme