Günümüzde genel olarak sık bir vaziyette karşılaşmakta olduğumuz kavramlardan biri olan mobbing yani psikolojik taciz nedenleriyle avukatlara başvuru yapan elemanların sayılarında artış gözlenmiştir. Mobbing yani psikolojik taciz ve baskı dediğimiz durum, iş yerinde işçiyi veya elamanı işten yıldırmak ve istifa etmesini sağlamak amacıyla uygulanır.
Tek bir davranış ile mobbingin tanımlanması mümkün olmaz. Bu nedenle, mobbingin iddia edilmesi için sistematik olarak olumsuz davranışın tekrar tekrar edilmesi gerekir. Böylece, mobbingin varlığından söz edilebilir. Mobbinge maruz kalan eleman veya işçinin belirli şartlar halinde kanunlar gereği tazminat hakkı bulunur. Gelelim, mobbing (psikolojik taciz) ve tazminat hakkına. Bu yazımızda mobbingin ilk aşamasını anlatacağız. Aşağıda kısa bir tabloda mobbingin uygulanma nedenleri, aşamaları ve tazminat hakkı oluşan durumlar yer almaktadır. Aynı zamanda yazımızda, mobbingin detaylarına ve de hangi durumda tazminat hakkınız doğar bu bilgilerin tamamına ve daha fazlasına ulaşacaksınız.
| Mobbing Nedenleri | Aşama 1 | Aşama 2 | Tazminat Hakkı Oluşan Durumlar |
| İşçi veya elamanda işine son vermek isteme ama bunu istifa yolluyla yapmak isteme. | İşçi veya elemanı yıldırmaya çalışmak. | Kişiye insanların içinde iftira atarak bulunduğu firmada gözden düşmesini sağlamak. | Kişinin iftiraya uğraması ve bunu belli başlı delillerle kanıtlaması sonucu tazminat hakkı doğar. |
| Verim alamadığından elemanı işten soğutma ve istifa etmesini sağlama. | İşçinin veya elemanın işlerinde belirli aralıklarla yoktan sebeplerle işine engel olma. | İşçinin veya elemanın zaman zaman iş veren tarafından sözlü veya yazılı olarak çalışanı tacize uğraması. | Kişinin bu taciz veya baskı olaylarını kanıtlaya bilmek adına belirli kaynakları mahkemeye sunması. Bunun sonucu elemanın veya işçinin tazminat hakkı oluşması. |
| İş veren elamanı bizzat işten çıkarmayı istememesi. | İşçinin veya elemanın hakarete maruz kalması. | Bu hakaretleri artması ve çekilecek durumdan çıkması. | İşçinin veya elemanın hakaretler sonucu bu durumu kanıtlaması ile tazminat hakkının oluşması. |
Mobbing Hakkında Detaylar
1- Mobbing Nedir?
Mobbing nedir diye birden fazla araştırmalar yapmanız sonucu fazlasıyla tanımlar karşınıza çıkabilmektedir. Ancak, en iyi tanımı mobbingin psikolojik taciz ve baskı olmasıdır. Bir ya da birden fazla işçilerin veya elamanların, istifalarını vermelerini sağlama amacıyla yapılan baskılar sonucu yılmaları ve istifa etmeleri beklenir. Bu baskıların içeriğinde rahatsızlık verme, aşağılama durumları, psikolojik taciz, yeri geldiğinde şiddete kadar ileri gitmek sonucu elemanların veya işçilerin istifaları sağlanma amacı güdülür. Bu durumların tamamına mobbing denir. Tek seferlik bir durum maalesef mobbing olarak geçmez. Mobbing olabilmesi için o durumun sistematik olarak tekrar edilmesi gerekmektedir. Hedefte işçinin veya elemanın yıldırılması ve istifaya kadar gitmesi olduğu için baskı ve olumsuz durumların iş yerinde gerçekleşmesi gerekmektedir. Yalnız işveren değil, diğer çalışanlarda elemana veya işçiye mobbing uygulayabilirler. Yukarıda bulunan mobbing ve tazminat hakkı içerik tablosunda mobbingin nedenleri ve aşamaları ile tazminat hakkı oluşan durumları açıkladık. İşçinin veya elemanın mobbinge uğradığından bahsetmesi adına sürekli bu durumla çalıştığı yerde karşılaştığını ispatlaması gerekir. Böylece bir mobbingden bahsedilebilir ve tazminat hakkı doğar.
2- Mobbing Nasıl İspat Edilir?
İşçi veya eleman, çalıştığı yerde birileri tarafından baskı görüyorsa ve bu durum sürekli bir hal aldıysa burada mobbing vardır. Bu durumu, ispata gitmek isteyen mobbing mağduru nasıl mobbingi ispat edebilir? İspat için kullanılabilecek yöntemler:
| Mesajlaşma uygulamaları ve SMS üzerinden gelen konuşmaların görüntüleri. ( Telefon mesajlaşmalarında kişi adından ziyade telefon numarası görünmelidir.) |
| Ses kayıtları da mobbing uygulandığına dair önemi bir delildir. |
| Elektronik postalar yani mailler yoluyla gelen mobbing mesajları veya görselleri. |
| Güvenlik kameralarının kayıtları bu davada en önemli delillerden. |
| Tanıklar ve daha önce mobbinge uğramış kişilerin de mobbing mağduru ile birlikte davada yer alması sonucu mağdur mobbingi ispat edebilir. |
3- Mobbinge Maruz Kalan Elemanın Hakları
Mobbing, genel olarak işçinin işten ayrılmasını sağlamak adına yapılır. Mobbinge maruz kalmakta olan elemanın hakları yasalar tarafından korunur. Bu kanunlar gereği mobbinge maruz kalan elemanın hakları kanunlarca belirlenmiştir. Bu haklar, maddeler halinde aşağıda sıralanmıştır.
- Mobbinge uğrayan eleman veya işçinin iş sözleşmesini sonlandırma hakkı bulunur.
- İşçi veya eleman kendi isteğiyle işten ayrılır ise tazminat hakkına sahip olamaz. Fakat, mobbinge maruz kalan işçinin işten ayrılma hakkı bulunur. Aynı zamanda tazminatını da alabilir.
- Kıdem tazminatı almaya hak kazanan işçi uğradığı mobbing ile iş mahkemesine manevi tazminat açma hakkına da sahiptir.
Mobbinge maruz kalan işçi, bu haklarını kullanabilmesi ve mahkemede herhangi bir hak kaybına uğramaması için uzman bir avukata başvurmalıdır.
Mobbinge Uğrayan Elemanın Tazminat Hakkı
Elemanlara yapılan, psikolojik taciz ve baskı olan mobbing hukuken bir suçtur. Çünkü mobbing ile kişinin yıldırılması, aşağılanması ve hakarete uğraması hatta iftiralara maruz kalması söz konusudur. Saymakta olduğumuz, bu durumların hepsi kişinin haklarına yapılan bir saldırıdır ve suçtur. Bu nedenle, işçinin belirli hakları ortaya çıkar. Tazminat hakkı da bunların en önemlisidir. Mobbing mağduru, işten ayrılma hakkını kullanabilir ancak bu diğer haklarını kaybettiği anlamını taşımaz. Mobbing mağduru tazminat hakkını kullanabildiği gibi kıdem tazminatını da almaya hak kazanır.
Bu nedenle, iş veren dava açsa da kazanan işçi olacaktır. Aynı zamanda, işçinin iş mahkemesine manevi tazminat davası açma hakkı da bulunur. Bu hakkı, mobbinge maruz kalan eleman veya işçiler tercih ederler. Mobbing davasını açabileceğiniz tazminat hukukunda hakkınızı alabilmeniz adına alanında uzman bir avukat olan bize başvuruda bulunabilirsiniz. Mobbinge uğrayan elemanın tazminat hakkı bizim gibi alanında uzman ve tecrübeli avukat tarafından hak kaybına uğramadan alınabilir.