Çalışanların iş ortamlarında bulunan sağlıklarına olumsuz etkilerde bulunan koşullardan dolayı meslek hastalıklarına uğrayabilirler. Bu sebeplerden dolayı, meslek hastalığı tazminat davaları hakları doğar. İş kazaları veya meslek hastalıkları sonucunda, mağdur olan elemanın hakkını savunarak mağdurun sürekli iş göremezlik geliri, geçici iş göremezlik ödeneği ve diğer sosyal güvenlik haklarıyla ilgili bilgilendirme yapıp mağdurun hakkını dava sürecince en iyi şekilde savunuyoruz.
Meslek hastalığı, elemanın mesleğinin ne olduğuna bakılmaksızın çalışanın yaptığı işten dolayı tekrarlanan olumsuz nedenlerden ötürü meydana gelen hastalıklar nedeniyle elemanın bedensel ve ruhsal zarar görmesi sonucu oluşan rahatsızlıklarıdır. Bir işverenin elemanı bu gibi bir rahatsızlık nedeniyle, firmaya meslek hastalığı tazminat davası açabilmesi adına Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulları tarafından meslek hastalığına tutulduğu yapılan değerlendirmeler sonucu ispatlanır ise dava süreci bir uzman avukat yardımıyla başlatılabilir. Eğer elemanın, meslek hastalığına yakalandığı ispatlanırsa böylece mağdurun maddi ve manevi zarara uğradığı da ortaya konulur.
Genellikle, davacı olan elemanlar meslek hastalığı nedeniyle kaybettikleri kazançlarını ve iş göremez duruma düştükleri için oluşan zararlarını tazminat ile talep ederler. Ancak, davacıların meslek hastalıkları nedeniyle yaşadıkları acı ve ruhsal sıkıntı manevi tazminatı da doğurmaktadır. Elemanın, meslek hastalığı sağlık kurulu raporu ile desteklenir. Böylece, açtığınız dava raporlarla ve diğer belgelerle desteklenerek aldığınız uzman avukat yardımı ile de daha çabuk sonuçlanır.
2-Meslek Hastalığı Hangi Sağlık Sorunlarını İçerir?
Firmalarda yapılan üretimlerin veya verilen hizmetlerin, dolaylı yoldan ya da doğrudan neden oldukları belli başlı hastalıklar vardır. Peki, bu hastalıklar arasında meslek hastalığı hangi sağlık sorunlarını içerir? Genel olarak hastalıklara geçmeden önce, meslek hastalıklarına neden olan ortamlar genelde; fiziksel, kimyasal veya biyolojik nedenlerden ortaya çıkarlar. İşte, bu sebeplerden meydana gelen meslek hastalıkları:
Solunum Yolu Hastalıkları: Kimyasal nedenlerden dolayı ortaya çıkan ve sık görülen bir meslek hastalığıdır. Örnek: Asbestoz, silikozis, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi hastalıklar toza, asbeste veya daha bir çok zararlı partiküllere maruz kalınmasında ortaya çıkmakta. |
Deri Hastalıkları: Dermatit veya egzama meslek gereği zararlı kimyasallarla uğraşmak durumunda kalınması sonucu bu tip deri hastalıklarına neden olur. Bu hastalıklarda meslek hastalığına girmektedir. |
İşitme Kaybı: Meslek boyunca durmadan yüksek seviyede ses tonlarına maruz kalındığında işitme kaybına uğrayan eleman meslek hastalığına uğramış sayılır. |
Zehirlenmeler: Kimyasal maddelerden kurşun, civa veya arsenik gibi maddelerin solunum ya da temas yolluyla elemana geçmesi zehirlenmelere neden olur. |
Kanserler: Meslek gereği kimyasal veya radyasyona maruz kalınırsa belirli kanser türleri meydana gelir. Örneğin: Asbeste maruz kalınırsa mezotelyoma yani bir tür akciğer kanseri meydana gelebilir. |
Kas ve İskelet Bozuklukları: Sürekli olarak ergonomik olmayan durumlara maruz kalma veya dikkatsizce ağırlık kaldırma ve indirme ile kas ve iskelet bozuklukları yani tendonit gibi rahatsızlıklar görülür. Bu tür rahatsızlıklar da meslek hastalığı kategorisine girer. |
Psikolojik Rahatsızlıklar: Durmadan strese veya tramvaya maruz bırakılan elemanlar depresyon veya anksiyete hastalıklarına yakalanabilirler. |
Nörolojik Rahatsızlıklar: Uzun süre kimyasallarla çalışan elemanlar nörolojik hasara maruz kalabilirler. |
Meslek Hastalığı Bildirim Adımları ve Süresi:
Meslek hastalığı bildirim adımları ve süresi meslek hastalığı tazminat davası sürecinde büyük önem taşır. Meslek hastalığı elemana teşhis edildiği andan itibaren, Türkiye kanunlarına göre işveren hastalanan elemanının durumunu en geç 2 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu yani SGK’ya ve ilgili Bölge Müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür. Bu durumda, meslek hastalığına yakalanan elemanın tedavisi hemen başlatılır ve sosyal güvenlik hakkı korunmuş olur. Ayrıca firma, bu olaydan sonra gerekli iş sağlığı önlemlerine ağırlık vermeye başlar.
Meslek hastalığı bildirimi, bizlere yalnız yasal bir mecburiyet olarak gelmemelidir. Meslek hastalığı bildirim adımları ve süresi, aynı zamanda işveren adına bir etik davranıştır. Meslek hastalığı bildirimi yapılmadığında, firma ve işverenler çalışanlarının sağlık durumları açısından sıkıntılar yaşarlar. Bildirim yapılmadığında, sağlık durumu kötüleşen elemanlar uzun vadede SGK tarafından yüksek maliyetler ödemek durumunda bırakılırlar. Normalde, erken müdahale ile iyileşme imkanı olan meslek hastalığına yakalanmış bir eleman geç bildirim nedeniyle bireyin iş gücünden kalıcı olarak veya uzun süreli mahrum kalmasına neden olur.
Meslek Hastalığı Bildirim Adımları
- Meslek hastalığı teşhisinin konulması: İlk olarak, iş yeri hekimi veya ilgili sağlık kuruluşu tarafından meslek hastalığı teşhisi konur. Hastalığın teşhisinden sonrasında, tıbbi tetkikler ve çalışanın maruz kaldığı ortam analizden geçer.
- Bilgi Toplama: İşveren hastalığın teşhisi ile ilgili tüm bilgileri elde etmelidir. Daha sonra, bu bilgiler arasında çalışanın sağlık raporları, iş yerinde yapılan risk değerlendirmeleri ile maruziyet kayıtları bulunur.
- SGK ve İlgili Bölge Müdürlüğüne Bildirim: Elde edilen bilgiler ışığında, işveren elemanın mağduriyetini yani durumunu SGK ve İlgili Bölge Müdürlüğüne bildirmek için gerekenleri yapar. Gereken form ve dokümanları firma yetkilileri genelde elektronik ortamdan veya SGK ofisine gidilerek bildirim yapılır. En geç 2 iş günü içinde bildirim yapılmalıdır.
- Takip ve Kayıt: Meslek hastalığına tutulan elemanı için işveren yetkili kurumlara durumu bildirdikten sonra işveren durumu kayıtlarda detaylı olarak bulundurmalıdır. İleride olabilecek bir denetim veya soruşturmada bu kayıtları kanıt olarak sunabilir yetkili.
Meslek Hastalığı Tespiti
Meslek hastalığı tespiti genelde iş yerinde maruz kalınan sağlık riskleri ve çalışma ortamı göz önüne alınarak yapılır. Meslek hastalığı tespit sürecinde, elemanın çalıştığı ortam, tıbbi tetkikler ve işçinin sağlık geçmişi ve birçok faktöre dikkat edilir. Genelde, meslek hastalığı tespiti iş yeri hekimi, iş güvenliği uzmanları ve diğer sağlık profesyonelleri tarafından yürütülür. Meslek hastalığı tespiti için izlenebilecek yollar aşağıda paylaşılmıştır.
- Çalışma Ortamı Değerlendirilmesi: Ekipler, çalışma ortamını sağlık riskleri barındırıp barındırmadığına dair incelemeye alırlar. Rapor halinde firmanın önlem alması için sunarlar.
- Sağlık Gözetimi ve Taramaları: Elemanlara, sağlık taramaları yapılıp meslek hastalıkları belirtileri kontrol edilir. Risk barındıran elemanlara taramalar daha sık yapılır.
- Tıbbi Tanı: Şüpheli durumlarda elemanlara daha kapsamlı tetkikler yapılır. Tetkikler sonrası elemana meslek hastalığı tanısı konur.
- Raporlama ve Kayıt: Tanı konulan meslek hastalıkları, alakadar sağlık kayıtlarına işlenir. Ardından iş yeri hekimi rapor verir. Bu bilgiler, elemanın sağlık dosyasında saklanır.
Meslek hastalığında, işçinin hakları ve işverenin sorumlulukları hakkında bilmeniz gereken önemli detaylar vardır. Meslek hastalığına maruz kalan işçinin hakları arasında ücretsiz sağlık hizmetlerine erişim, maddi tazminat, işten güvenli ayrılabilme, sürekli iş göremezlik geliri, mesleki rehabilitasyon, yeniden eğitim hizmetleri gelir. İşveren ve firma iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı önlemler alabilir.
Bu önlemler iş yerinde sağlık ve güvenlik risklerini azaltma yönünde önlem için elemanları düzenli sağlık kontrollerinden geçirme, gerekli bilgileri ve eğitimleri uzmanlarca verdirme. Aynı zamanda, meslek hastalığı olan elemanı işveren derhal SGK kurumuna bildirmek zorundadır. Daha sonra elemanın mağduriyetini maddi manevi tazmin etmekle yükümlüdür. Yeterli önlemler alınmazsa, işverenlere yasal yaptırımlar uygulanabilir ya da mağdur tarafından tazminat davası ile karşılaşabilirler.
Meslek Hastalığı Davası Nasıl Açılır?
Meslek hastalığı davası nasıl açılır sorusuna en doğru yanıt, yukarıda da belirttiğimiz üzere elemanın meslek hastalığı iş yeri hekimi veya ilgili sağlık personeli tarafından tespit edilmesiyle işveren tarafından SGK ve ilgili Bölge Müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür. Eleman meslek hastalığı dışında, iş kazası sonucu iş görmez veya hasta durumuna düşerse iş kazası kapsamında ilgili kanun tarafından mağdur firmaya tazminat davası açabilir. Bu konuda yazılmış olan ilgili bloğumuzu okumanızı öneririz. İş kazası ile ilgili bloğumuza ulaşmak adına buraya tıklayabilirsiniz.
Meslek hastalığı maluliyet raporları, elemanın ne oranda iş göremeyecek duruma geldiğini belirlemek adına yazılır. Maluliyet raporları, elemanın yakalandığı meslek hastalığının bireyin ne denli iş görme oranını azalttığı hakkında rapor verir. Belli başlı maluliyet raporları:
- Medikal değerlendirme: Uzman doktorlar tarafından veya meslek hastalığı uzman doktorları tarafından tetkikleri yapılır. Değerlendirmesi, çalışanın sağlığına etkileri, belirtiler ve bu durumun çalışma yeteneğine etkileri incelenir.
- Fonksiyonel Kapasite Testleri: Elemanın günlük işlerini yerine getirme oranını ölçmek adına fonksiyonel kapasite testleri yapılır. Buna göre, meslek hastalığı çalışma üzerindeki pratik etkileri objektif bir şekilde belirlemeye yardım eder.
- Sağlık Kurulu Değerlendirmesi: Elde edilen bulgular, ilgili sağlık kurumuna sunulur. Kurulur, genelde bir hastane ya da SGK sağlık kurulu olabilir. Kurula sunulan dosyaları kurul değerlendirir ve çalışanın meslek hastalığı nedeniyle ne oranda malul olduğuna karar verir.
- Maluliyet Oranının Belirlenmesi: Sağlık kurulu çalışanları elemanın mesleki kapasitesindeki kaybı göz önünde bulundurarak mağdurun maluliyet oranını belirler. Böylece, mağdurun yani elemanın iş görüp göremeyeceği ortaya çıkar.
Tüm bu sebeplerle, eleman meslek hastalığı nedeniyle uğradığı zararları gidermeye çalışacaktır. Bu nedenle, meslek hastalığı olan hastalıklardan biri başına gelen eleman hastalıktan doğan ızdırabını manevi tazminat ile kapatabilmek adına dava açabilir. Meslek hastalığı tazminat davasında elemanın haklarını ve işverene düşen görevleri kanunlarca belirlenmiştir. O kanunlar arasında bulunan kanunlar:
- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu olan 5510 sayılı kanunda, 3. Bölüm Madde 14 de meslek hastalığının tanımı, bildirilmesi ve soruşturulması açıklanmıştır.
- İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 6331 sayılı kanunda 2. Bölüm Madde 4 de işverenin genel yükümlülüğü belirtilir. Aynı kanunda Madde 14 de iş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildiriminden bahseder.
Davanızda, hakkınızı alabilmeniz için uzman meslek hastalığı tazminat davası avukatı ile çalışmanız gerekmektedir. Bizler sizlerin yani haklının yanında olmaya ve adaleti tecelli etmeye dünden bugüne sürdürdük. Dünden bugüne ve yarına da sürdüreceğimiz misyonumuzu korumaya devam ediyoruz. Sizlerde, ister avukatlık hizmeti isterseniz danışmanlık hizmeti almak adına bizlere iletişim ağlarımızdan ulaşabilirsiniz.