1- Doktor hatası (malpraktis) tazminat davası; tazminat hukuku gereğince tıp çalışanlarından malpraktis sebebiyle zarara uğramasından dolayı, uğradığı zararı giderme amacıyla hasta veya hasta yakınlarınca görevli mahkemeye bildirilip açılan davadır. Malpraktis kavramını sizlere tam da şu an açıklamak yerinde olacak. Malpraktis açılımı (Kusurlu Uygulama) veya doktor hatası olarak bilinir. Daha da açacak olursak; doktorun ya da tıp merkezinin, hastanenin, klinik, poliklinik olarak sayabileceğimiz kurumların bilgi yetersizliği ve ilgisizlikleri nedeniyle yanlış teşhis, eksik bakım veya hatalı tedavi sonucu malpraktis meydana gelmektedir. İlgisiz ve yetersiz müdahalelerin sonucu “ihmali suç” ortaya çıkabilir. İhmali suçu doktor hatasından yani malpraktisden ayıran farklarını öğrenmek için buraya tıklayınız.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Hekimlik Meslek Etiği Kurallarının 13. maddesinde de belirtildiği üzere tıbbi malpraktis (kötü hekim uygulaması) tanımı aşağıdaki gibi belirtilmiştir:
“Bilgisizlik, deneyimsizlik ya da ilgisizlik nedeniyle bir hastanın zarar görmesi “hekimliğin kötü uygulaması” anlamına gelir.
(TTB HEKİMLİK MESLEK ETİĞİ KURALLARI 13. MADDE)
Doktorun Tazminat Sorumluluğunun Hukuki Dayanakları
Doktorun hatasından dolayı oluşan malpraktis davalarında, doktorun tazminat sorumluluğunun hukuki dayanaklarını aşağıda sıralanan maddelerden alır. İşte o maddeler;
| 1- Haksız Fiil Sebebiyle Malpraktis Davası |
| 2- Sözleşmeye Aykırılık Nedeniyle Malpraktis Davası: vekalet sözleşmesi, eser sözleşmesi. |
| 3- Vekaletsiz İş Görme Hükümleri |
| 4- Kamu Hastanelerinin Hizmet Kusuru |
1- Haksız Fiil Sebebiyle Malpraktis Davası:
Haksız fiilden kaynaklanan, bir bireyin hukuka aykırı kusurlu bir davranışla sözleşme dışında başka birine verdiği zarar sonucu mağdurun haksız fiil sebebiyle malpraktis davası açma hakkını elde etmesini sağlar. Bu hak 6098 sayılı kanun olan Türk Borçlar Kanununun İkinci Ayrımda bulunan madde 49 da belirtilmiştir. Kanuna ulaşabilmek adına buraya tıklayabilirsiniz.
Bu kanun gereği haksız fiillerden doğan borç ilişkileri ile ilgili bilgi verilmektedir. Bu maddede, mağdurun fiilen doktor tarafından bedenine tıbbi standartlara aykırı bir şekilde yapılan her tür müdahale haksız fiil olarak kabul edilir. Haksız fiil olarak kabul edilen bu suç sonucunda mağdurun haksız fiil sebebiyle malpraktis davası açma hakkı doğar. Doktor, bu dava karşısında suçu gereği hastaya verdiği zararı tazmin etmesi gerekir. Eğer, müdahale öncesinde hasta ile hekim arasında sözleşme yapılmamış ise hekim sadece haksız fiille sorumlu tutulabilir. Ama, özel hastanede acil servise gelen bir hastaya bakmayan doktor da haksız fiil sebebiyle suçlanabilmektedir.
2- Sözleşmeye Aykırılık Nedeniyle Malpraktis Davası:
Tıbbi müdahalelerde, acil durumlarda ayrıca ameliyatın genişletilmesini gerektiren vaziyetler harici durumlarda doktor ile hasta arasında bir sözleşme yapılması mecburidir. Sözleşmeye rağmen, hasta haksız fiil veyahut sözleşmeye aykırılık nedenlerinden birine dayanarak malpraktis davası açma hakkında hakka sahiptir. Tıbbi müdahalenin mahiyetine oranla hasta ile doktor arasında iki şekilde sözleşme ilişkisi kurulur. Bu sözleşmeler aşağıda sıralanmıştır.
- Vekalet Sözleşmesi: Kanunlara göre, doktor – hasta ilişkisi hukuki nitelik itibariyle “vekalet sözleşmesi” kapsamında değerlendirilir. Vekalet sözleşmesi hükümleri gereği, hasta vekil eden doktor ise tıbbi uygulamadan sorumlu vekil olarak nitelenir. Bu kanun 6098 sayılı Borçlar Kanunu Madde 502 de belirtilir. Kanuna ulaşmak için buraya tıklayınız. Doktor, teşhise ve tedavinin sonuca ulaşması adına gösterdiği çabanın, yaptık işlemlerin, davranışların özenli olmayışından doğan zarardan dolayı sorumlu olur. Eğer hasta bu nedenle mağdur olduysa, doktora sözleşmeye ayrılık nedeniyle malpraktis davası açma hakkını kazanır.
- Eser Sözleşmesi: Estetik Cerrahlarının, Güzellik Uzmanlarının, Cerrahların, Diş Doktorlarının veya Ortodontistlerin bir hastanın üzerinde eser yaratmak üzere doktorların yapmış oldukları her uygulama hukuki olarak “Eser Sözleşmesi” adıyla anılır. 6098 numaralı Borçlar Kanunun 470. maddesinde eser sözleşmesi açıklanmıştır. Kanuna ulaşmak detayları öğrenmek için tıklayınız.
3- Vekaletsiz İş Görme Hükümleri:
Hastanın onayını almadan, doktorun hastaya tıbbi müdahale yapması halinde vekaletsiz iş görme söz konusu olur. Vekaletsiz iş gören doktor, hastaya karşı her türlü ihmalden dolayı hastaya karşı tazminat sorumluluğunu alır. Borçlar Kanunu 527 maddesinde bu durum belirtilir. Aynı zamanda, Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi Madde 3 gereği acil müdahale gerektiren hallerde doktor hastaya gerekli tıbbi müdahaleyi yapmak zorundadır. Bu maddede doktorun tıbbi müdahalesi vekaletsiz iş görmeye dayanır. Vekaletsiz iş görme bir de ameliyat esnasında ameliyatın genişletilmesi gerektiğinde vekaletsiz iş görme imkanı doktora verilir.
4- Kamu Hastanelerinin Hizmet Kusuru:
Tıbbi standartlar ve tıbbi malpraktis özel ya da kamu hastanesi fark etmeksizin aynı hukuki sorumlulukları taşırlar. Kamu hastanelerinin sorumlulukları, özel hastanelerden farklı olarak idare hukukundaki hizmet kusuruna dayandırılır. İdare, kamu hizmetlerinin gerektirdiği gibi işlemesini sağlayacak organizasyonları yaparak yeterli araç ve gereçle donatılmış bina ve de tesislerde hizmetin özelliğine uygun olarak seçilmiş ve yetişmiş personelle hizmeti yürütmekle yükümlüdür. (D15_K.2015/413)
Doktorun hukuki sorumluluğu, kusura dayanmasına rağmen vekalet sözleşmesince doktor en hafif kusuru bile olsa meydana gelen zararın bütününden sorumludur. Doktor tıbbi müdahaleyi yaparken, kusursuz olması halinde sorumluluğu söz konusu olmaz. Ancak, mağdur edilen hasta malpraktis tazminat davasını açabilmek adına yukarıdaki sıraladığımız dayanaklarla davayı açabilir. Özellikle, sözleşmeye aykırılık nedeniyle açılacak olan malpraktis tazminat davası vaat edilen eserin sonucu elde edilemez ise bu kusurdan kaynaklanan doktor hatası sonucu doktor tazminat ödeme yükümlülüğüne girer. Doktorun, vekalet veya eser sözleşmelerine dayanan hukuki sorumluluklarının niteliği aşağıda belirtilmiştir:
| Vekalet Sözleşmesi Nedeniyle Doktorun Hukuki Sorumluluğu | Vekil olan doktor işçi gibi işini yaparken özenle davranmak zorunda. Bu nedenle doğacak en hafif kusurlardan bile sorumludur. (Borçlar Kanunu M.400) | Gereken Özen Gösterilmezse Vekil yani doktorun vekaleti gereği yapmadığı kabul edilir. Bu kanun (Borçlar Kanunu M. 510) da geçer. |
| Eser Sözleşmesi Nedeniyle Doktorun Hukuki Sorumluluğu | Yüklenici yani uzman doktor eser sözleşmesi gereği hastaya sonuca dair sadakat borcu taşır. Sadakat borcu gereği doktor hastaya gelebilecek her türlü zarardan kaçınmak zorundadır. | Tedavi öncesi hasta uygulama hakkında bilgilendirilmeli, ihtimallere karşı uyarılmalıdır. Doktor, tedavi öncesi tüm bu önlemleri almakla yükümlüdür. Böylece yasal düzenlemeler çerçevesinde tedaviyi yerine getirmiş olur. |
Doktor Hatası Tazminat Davası Şartları
Doktor tarafından hastaya yapılan müdahalede, tıbbi standartlara ve tecrübelere göre somut vakaya özenli olarak uygulanmalıdır. Doktorla hasta arasında, tazminat davasına neden olacak tıp ihlalleri yani malpraktis tazminat davasının ortaya çıkma nedenleri aşağıda paylaşılmıştır. İşte o nedenler:
- Teşhis Aşamasında Malpraktis Tazminat Davasına Neden Olabilecek Durumlar: Hastanın, muayenesinde eksik uygulama yapılması. Hastanın geçmiş bilgilerinin anemnezi edilmemesi yani gereği gibi incelenmemesi. Gerekli tetkiklerin yapılmaması gibi hatalardan dolayı teşhis aşamasında malpraktis tazminat davasına neden olabilecek durumlar ortaya çıkar.
- Tedavi Aşamasında Malpraktis Tazminat Davasına Neden Olabilecek Durumlar: Yargıtayın aldığı kararların dayanaklarına göre, tedavi aşamasında malpraktis tazminat davasına neden olabilecek durumlar arasında şu olaylar bulunur;
| Ameliyat sırasında hastanın vücudunda yabancı madde unutulması. | Hastaya gerekli olan tıbbi müdahalenin yapılmamış olması. |
| Yanlış tedavi yöntemiyle yanlış ilaç verilmesi. Hatalı iğne yapılması ve hastanın sağlının tehdit edilmesi. | Müdahalenin doktor tarafından veya ilgili sağlık çalışanı tarafından ölçüsüz yapılması. |
| Hastaların karıştırılması ve tedavilerin yanlış kişilere uygulanması. | Hijyen kurallarına uymayıp yanlış ameliyat yapılması. |
- Organizasyon Yükümlülüğü Aşamasında Malpraktis Tazminat Davasına Neden Olabilecek Durumlar: Yargıtay kararlarınca, hastanın sağlığı adına hastalığının tipi ve ağırlığına göre dürüstlük ilkesinin zorunlu kıldığı tedbirlerde özensizlik olursa bu durum malpraktis olarak kabul edilir. Organizasyon tedbirlerinin alınması adına, gerekli nitelikli personelin bulunması tedavi amacıyla gereken doktorların konsültasyonlarının yani iş birliklerinin sağlanması sağlık kurumunun organizasyon yükümlülüğüne bağlıdır. Organizasyonun yapılmaması sağlık kuruluşuna bağlı olan doktorun teşhis ve tedavi hatalarına ek olarak malpraktis suçu sayılır.
Malpraktis davaları nedeniyle doktorların ve sağlık kuruluşlarının tazminat sorumluluğu altına girdikleri halleri yukarıda sıraladık. Bunların içinde en önemli iki haller vardır ki bunların neler olduğu ve detaylarını sizinle aşağıda paylaşıyoruz.
- Konsültasyon: Mecburi olduğu halde, konsültasyon yapılmaması ya da konsültasyona uygun davranılmadığında tıbbi malpraktis tazminat sorumluluğu ortaya çıkar. Hastanın teşhisinde, tedavisinde veya takibinde hastanın doktorunun ihtiyaç dahilinde diğer uzman doktorlarla görüş birliğine varabilmesi adına kurduğu iletişime konsültasyon yani iş birliği denir. Bu iletişim neticesinde, uzman olan diğer hekimin uyarılarına hastanın doktoru uymayarak hataya tıbbi uygulama yaparsa burada hasta malpraktis tazminat davası açma hakkına sahip olur.
- Stabilizasyon: Stabilizasyon, hastanın istikrar veya belli bir dengeye kavuşmasını ifade eder. Acil servis görevlilerinin, acil bir vaka nedeniyle acil servise gelen hastaya sosyal güvencesini sormadan önce stabilizasyonu sağlanıncaya kadar tıbbi hizmet sunmaları mecburidir. (YCGK-K2017/278) Hastanın stabilizasyonu sağlanmadan sevk ya da taburcu edilmesi nedeniyle oluşabilecek olumsuz sonuçlar tıbbi malpraktis tazminat sorumluluğunu meydana getirir.
Malpraktis Tazminat Davaları
Malpraktis Maddi ve Manevi Tazminat Davasında Görevli Mahkeme
Eser veya vekalet sözleşmesine dayanılarak açılan tıbbi malpraktis tazminat davasına bakan mahkeme tüketici mahkemesi olarak belirlenmiştir. 6502 sayılı kanun olan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda birinci kısım tanımlarda yer alan 3.madde (1) l bendinde konuya açıklık getirilmiştir. Kanuna ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
Tüketici mahkemelerinin baktıkları malpraktis davalarına örnekler: özel klinikleri olan doktorların hakkında açılan malpraktis maddi ve manevi tazminat davaları, özel hastaneler adına açılan malpraktis maddi ve manevi tazminat davaları vb.
Kamu hastaneleri veya sağlık kuruluşlarına açılan malpraktis maddi ve manevi tazminat davalarına bakan mahkeme idare mahkemesi olarak belirlenmiştir. İdare mahkemeleri kamu hastanelerinde meydana gelen tıbbi malpraktis vukuatlarında tam yargı davası adıyla maddi ve manevi malpraktis tazminat davalarına bakarlar. Ayrıca, vakıf veya devlet üniversitesi hastanelerinde meydana gelen malpraktis maddi ve manevi tazminat davalarına da idare mahkemesi bakar. Aile sağlığı ve benzeri kamu sağlık kuruluşlarının malpraktis davlarına da bakan mahkeme idare mahkemesidir. Ancak hizmet kusurundan ayrılan kişisel kusura dayalı doktor hatalarından dolayı açılacak malpraktis tazminat davaları adli yargı yerlerinde görülür. (HGK-K2001/643)
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununca madde 4/1-a da yer alan ibareye göre, tıbbi malpraktis sebebiyle doktor tarafından sigorta firmasına açacağı davalarda görevli mahkeme asliye ticaret mahkemesidir. Kanuna ulaşmak adına tıklayın. Doktorun, tıbbi uygulama hatasını sigortalayan sigorta şirketine karşı açılacak tazminat davası 6102 sayılı TTK (Türk Ticaret Kanunu) madde 143’e göre uygulanacaktır. Madde 143 hakkında bilgi almak amacıyla buraya tıklayın.
Malpraktis Maddi ve Manevi Tazminat Davasında Süreler
Eğer henüz doktor mağduru olmadıysanız, ancak tıbbi müdahaleden önce sizden izin ya da onay alınmadan vekaletsiz iş görme gerekçesi ile açabileceğiniz malpraktis davası zaman aşımı 10 yıldır. Eğer doktor sizde ağır kusurlu bir tıbbi uygulama yapmış ise işlemin niteliğine bakılmadan olayın zaman aşımı 20 yıldır. Normalde eser sözleşmelerine dayalı olarak doktora açılacak olan malpraktis davasının zaman aşımı süreleri 5 yıldır. Estetik ameliyat, protez diş, lazer epilasyon eser sözleşmelerine dayalı malpraktis dava konularına girer. Vekalet sözleşmesiyle yapılmış doktor hatası nedeniyle özel hastaneye veya doktora açılacak dava tüketici mahkemesinde görülür ve zaman aşımı 5 yıldır.
Hasta, tüm bunlardan önce zararının doktor hatasından olduğunu öğrenmesinden itibaren yazılı olarak kurumdan maddi v e manevi tazminat talebinde bulunmalıdır. Buna rağmen, sağlık kurumu talebi kısmen ya da tamamen reddederse artık hasta o günden itibaren 60 gün içinde malpraktis nedeninden dolayı tam yargı davası açması gerekmektedir. 30 günde idare talebe cevap vermezse kendin savunma süresi dolar.
Daha sonra, 60 günlük dava açma süreci aşlar ve doktor hatası nedeniyle tam yargı davası başlar. (İdari Yargılama Usulü Madde 11) İdareye karşı açılan davalarda, ceza hukukundan kaynaklanan uzamış zamanaşımı süreleri geçersiz sayılır. Mağdur, haksız fiile dayalı olarak açacak olduğu malpraktis maddi ve manevi tazminat davasında mağduriyetini öğrendiği andan başlayarak iki yılda davayı açmaz ve üzerinden en fazla on yıl geçerse olay zamanaşımına uğrar. Ama, tazminat ceza kanunlarında daha da uzun bir zamanaşımı öngörüldüğü için mağdur cezayı gerektiren bir fiil nedeniyle zarar uğramışsa ceza davası zamanaşımı kanunları uygulanır. (BK-Madde 72)
Doktor Hatası (Malpraktis) Tazminat Davası Şanlıurfa Avukatı
Doktor hatası (Malpraktis) nedeniyle mağdur olan vatandaşlarımızı kanunlar karşısında profesyonel bir şekilde yılların tecrübesiyle savunuyoruz. Hastalarımızın hakkını adaletli bir halde alabilmek amacıyla yukarıda paylaştığımız kanunlarca davalarını an be an takipte bulunarak olumlu sonuçlandırıyoruz. Yani doktor hatası nedeniyle mağdur edilen müvekkillerimizin hakkını hukuk alanında etkili bir şekilde savunup davayı müvekkillerimizin lehine kazanıyoruz. Sizde, mağdur olmamak için bizimle iletişime geçin. Davanızın zaman aşımına uğramaması ve olumlu sonuçlanması için acele edin ve bizlere iletişim ağlarımızdan ulaşın.